________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०३४ अ. श.१०१ अन० कैकेन्द्रियाणां भेदादिनि० ४५७ न्द्रियाः खलु भदन्त ! कुत उत्पद्यन्ते, यथैवौधिकउद्देशको भणितस्तथैव । अनन्तरोपपन्नकैकेन्द्रियाणाम्, भदन्त ! कति समुद्घाताः प्रज्ञाप्ताः ? गौतम ! द्वौ समुद्घातौ प्रज्ञप्तौ, तद्यथा-वेदना समुद्घातश्च कषायसमुद्घातश्च । अनन्तरोपपन्नकै केन्द्रियाः खलु भदन्त ! किं तुल्यस्थितिका स्तुल्यविशेषाधिक कर्म प्रकु. वैन्ति ? पृच्छा तथैव । गौतम ! अस्त्येकके तुल्यस्थितिका स्तुल्यविशेषाधिक कर्म प्रकुर्वन्ति । अस्त्येकके तुल्यस्थितिका विमात्रविशेषाधिक कर्म प्रकुर्वन्ति । तत्केनार्थेन यावद् विमात्रविशेषाधिक कर्म प्रकुर्वन्ति ? गौतम ! अनन्तरोपपन्नका एकेन्द्रिया द्विविधा, प्रज्ञप्ताः। तद्यथा-अस्त्येकके समायुष्काः समोपपत्रकाः १, अस्त्येक के समायुष्काः विषमोपपन्नकाः २ तत्र खलु ये ते समायुष्काः समोपपन्नका स्ते खलु तुल्यस्थितिका स्तुल्यविशेषाधिक कर्म प्रकुर्वन्ति । तत्र खलु ये ते समायुष्का विषमोपपन्नकास्ते खलु तुल्यस्थितिका विमात्रविशेषाधिक कर्म प्रकुर्वन्ति । तत्तेनार्थेन यावद् विमात्र विशेषाधिक कम प्रकुर्वन्ति । तदेवं भदन्त ! तदेवं भदन्त ! चतुत्रिंशत्तमे शते प्रथमे एकेन्द्रियशते द्वितीयोद्देशकः समाप्तः ॥३४.१।२।
टीका-'कइविहाणं भंते ! अणंतरोववनगा एगिदिया पन्नत्ता' कतिविधा: कति प्रकाराः खलु भदन्त ! अनन्तरोपपन्नकाः, ये अनन्तरे-उत्पत्तेः प्रथमे समये वर्तन्ते । तेऽनन्तरोपपन्नकाः इत्थंभूता एक्रेन्द्रियजीवाः प्रज्ञप्नाः कथिताः कियन्तो भेदा एकेन्द्रियाणामिति प्रश्नः । भगवानाह -'गोयमा' इत्यादि । 'गोयमा' हे गौतम ! 'पंचविहा अणंतरोपपन्नगा एगिदिया पन्नत्ता' पञ्चविधा:
दूसरे उद्देशेका प्रारंभ'कइविहाणं भंते ! अणंतरोववन्नगा एगिदिया' इत्यादि
टीकार्थ-'काविहाणं भंते ! अणंतरोववन्नगा एगिदिया पन्नत्ता' हे भदन्त जो उत्पत्ति के प्रथम समयमें वर्त्तते हैं ऐसे वे अनन्तरोपपन्नक एकेन्द्रिय जीव कितने प्रकार के कहे गये है ? उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं'गोयमा! पंचविहा अर्णतरोववन्नगा एनिदिया पन्नत्ता' हे गौतम !
બીજા ઉદ્દેશાને પ્રારંભ 'कइ विहा ण भंते ! अणतरोक्वन्नगा एगिदिया' त्याह
'कइ विहाणं भंते ! अणतरोववण्णगा एगिंदिया पण्णत्ता' & सन् २ ઓની ઉત્પત્તી એક જ સમયમાં હોય છે. એવા તે અનંતરા૫પન્નક એકधन्द्रिय साना वामां माया छ ? 'गोयमा ! पचविहा
શ્રી ભગવતી સૂત્ર: ૧૭
