________________
३९०
-
भगवतीने भाए तहेव सत्तसेढोओ' अथों हेतुः यथैव रत्नप्रभायां तथैव सप्तश्रेणिरूपो विज्ञेयः।
‘एवं पज्जत्त बायरतेउकाइयत्ताए बि' एवम् अपर्याप्त बादर तेजस्कायिकतया समुत्पद्यमानस्य यथैव वक्तव्यता भणिता तथैव पर्याप्त पादरतेजस्कायिकतया समुत्पद्यमानस्यापि वक्तव्यता भणितव्येति भावः 'बाउक्काइएसु वणस्सइकाइएमु य जहा पुढवीकाइएसु उववाइओ तहेब चउक्कएणं भेदेणं उववाएयव्यो' वायु कायिकेषु वनस्पतिकायिकेषु च यथा-येन प्रकारेण पृथिवीकायिकेषु चतुर्विधेषु उपपातितः-उपपातो दर्शित स्तथैव-तेनैव रूपेण चतुष्केन भेदेन अपर्याप्त पर अपर्याप्त बादरतेजस्कायिक रूपसे एक समयवाले विग्रहसे, अथवा दो समयवाले विग्रह से अथवा तीन समयवाले विग्रहसे उत्पन्न होता है ? उत्तरमें प्रभुश्री कहते हैं-'अट्ठो जहेव रयणप्पभाए तहेच सत्तसेढीओ' हे गौतम ! जैसा रत्नप्रभा प्रकरण में इस सम्बन्ध में मेरे द्वारा सात श्रेणियों का प्रतिपादन रूप कारण बतलाया गया है यही कारण यहां पर भी समझ लेना चाहिये। ___एवं पज्जत्त वायरते उक्काइयत्ताए वि' जैसी वक्तव्यता अपर्याप्त बादर तेजस्कायिक रूप से उत्पन्न होनेवाले जीवके संबंध में कही गई है उसी प्रकार की वक्तव्यता पर्याप्त तेजस्कायिक रूप से उत्पन्न होने वाले जीव के विषय में भी कह लेनी चाहिये। 'वाउक्काइएस्सु धणस्सइ. काइएसु य जहा पुढवीकाइएस्सु उववाइओ तहेव चउक्कएणं भेदेणं સમદુઘાત કરીને ત્યાં જ અપર્યાપ્ત બાદર તેજસ્કાયિકપણુથી એક સમયવાળી વિગ્રહ ગતિથી, અથા બે સમયવાળી વિગ્રહ ગતિથી અથવા ત્રણ સમયવાળી વિગ્રહ ગતિથી ઉત્પન્ન થાય છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી કહે છે है-'अटों जहेव रयणप्पभाए तहैव सत्त से ढीओ' 3 गौतम ! रत्नप्रभा पृथ्वीना પ્રકરણમાં જે રીતનું આ સંબંધમાં મેં કથન કર્યું છે કે-સાત શ્રેણી હેય છે, વિગેરે પ્રતિપાદન રૂપ કારણ બતાવ્યું છે, તે જ કારણે અહિયાં પણ સમજી લેવું જોઈએ.
'एव पज्जत्तबायरतेउकाइयत्ताए वि' के प्रमाणेतुं ४थन अपर्याप्त मा६२ તેજસ્કાયિકપણાથી ઉત્પન્ન થનારા જીવના સંબંધમાં કહ્યું છે, એ જ પ્રમાણેનું કથન પર્યાપ્ત તેજસ્કાવિકપણાથી ઉત્પન્ન થવાવાળા જીવનના સંબંધમાં પણ सभा. 'वाउक्काइरसु वणस्वइकाइएसु य जहा पुढ जी काइएसु उबवाइयो तहेव चउपकरणं भेएणं उबवाएयव्वो' २ प्रमाणे या२ प्रारना पृथ्वीयवाभां
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૭