________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०३३ अ. श.२ सू०१ कृष्णलेश्यायेकेन्द्रियनिरुपणम् २८३ लेस्सा एगिदिया पन्नता' पञ्चविधा:-पश्चप्रकारकाः पृथिवीकायिकादिवनस्पति कायिकान्ता अनन्तरोपपन्नकाः कृष्णलेश्या एकेन्द्रियाः प्रज्ञप्ता:-कथिताः । 'एवं एएणं अभिलावेणं तहेव-दुपभो भेश्रो जाव-वणस्सइ काइयत्ति' एवमेतेनाऽमिलापेन-उक्तपकारेण-तथैर-मममोद्देशकवदेश द्विपदो भेदः, सूनबादररूपो हो वर्णनीयो यावद-वनस्पतिकायिका इति । ____ अनन्तरोपपन्नक कृष्णलेश्यपृथिवीकायिकत आरभ्याऽनन्तरोपपन्नककृष्णलेश्य वनस्पतिकायिकान्तै केन्द्रियजीवेषु सूक्ष्म-बादरभेदेन द्विपदो भेदो ज्ञात. व्यः । अत्र चतुर्भेदो न दर्शितः, अनन्तरोपपन्नकानाम् -एकसमयमात्रचित्वेन पर्याप्तापर्याप्तकभेदाऽभावेन चतुष्पकारकत्वस्याऽसम्भवात् इति ।
'अणंतरोववन्नगकण्हलेसमुहुमपुढवीकाइया णं भंते ! कइ कम्मपगडीयो पन्नताओ' अनन्तरोपपन्नककृष्णलेश्यमूक्ष्मपृथिवीकायिकानां भदन्त ! कति अनन्तरोपपन्न हैं। 'गोयमा। पंचविहा पन्नत्ता' हे गौतम अनन्तरोपपत्रक कृष्णलेश्यावाले एकेन्द्रिय जीव पांच प्रकार के कहे गये हैं। ये पृथिवी. कायिक से लेकर वनस्पतिकायिक तक होते हैं। 'एवं एएणं अभिलावेणं तहेव दुपओ भेओ, जाव वणस्सइकाइयति' इस अभिलाप द्वारा प्रथमोद्देशक के जैसे अनन्तरोपपन्नक कृष्णलेश्यावाले एकेन्द्रिय जीव पृथिवीकायिक से लेकर वनस्पतिकायिक तक के एकेन्द्रिय जीव-सूक्ष्म और चादर के भेद से दो पदवाले-दो भेदवाले कहना चाहिये, यहां अपर्याप्त और पर्याप्त भेद नहीं होता है। क्योंकि यहां अनन्तरोपप. भकका काल एक समय मात्र का है, इसलिये इन में चतुष्प्रकारता संभवित नहीं है । 'अणंतरोववन्नग कण्हलेस्स सुहभपुढवीकाइयाण मंते ! कइ कम्मपगडीओ पन्नताओ' हे भदन्त ! अनन्तरोपपन्नक कृष्णलेश्या અનંતરે૫૫નક કહેવાય છે. આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી ગૌતમસ્વામીને ॐ छ -'गोयमा ! पचविहा पण्णत्ता' है गीतम ! मन तरी५५-१४ gogલેશ્યાવાળા એકેન્દ્રિય જીવો પાંચ પ્રકારના કહેવામાં આવ્યા છે. તે પૃથ્વી अथिया सधन वनस्पतिय सुधीनपांय १२ समा. 'एवं एएणं अभिलावेणं तहेव दुपओ भेओ जाव वणरस इकाइयत्ति' 2 मलिता प्रमाणे પહેલા ઉદ્દેશામાં કહ્યા પ્રમાણે અનંતરે૫૫નક કૃણલેશ્યાવાળા એકેન્દ્રિય જીવે પૃવીકાયિકથી લઈને વનસ્પતિકાયિક સુધીના એકેન્દ્રિય જીવે સૂમ અને બાદરના ભેદથી બે પ્રકારના એટલે કે બે ભેદવાળા સમજવા. આમાં અપર્યાપ્ત અને પર્યાપ્ત એ બે ભેદે હોતા નથી. કેમ કે અહિયાં અનંતર૫૫ત્તક પણાને કાળ એક સમયમાત્રને કહ્યો છે. તેથી તેમાં ચાર પ્રકારપણું સંભવતું નથી,
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૭
