________________
भगवतीस्त्रे य होज्जा' अथवा तिर्यग्योनिकेषु नैरयिकेषु च देवेषु च भवेयुरिति षष्ठो भङ्गः ६। 'अहवा तिरिक्खजोणिएसु य मणुस्सेसु य देवेसु य होज्जा' अथवा तिर्यग्योनिकेषु च मनुष्येषु च देवेषु च भवेयुरिति सप्तमो मङ्गः ७ । 'अहवा तिरिक्खजोणिएसु य नेरइएसु य मणुस्सेसु य देवेसु य होज्जा' अथवा तिर्यग्योनिकेषु च नैरयिकेषु च मनुष्येषु च देवेषु च भवेयु रिति-अष्टमो भङ्ग इति । तिर्यग्योनिकों में, नैयिकों में और देवों में रहे हुए हैं। सातवां भंग इस प्रकार से है-'अहवा-तिरिक्खजोणि एसु य मणुस्सेसु य देवेसु य होज्जा' अथवा-समस्त जीव तिर्यग्योनिकों में मनुष्यों में और देवों में रहे हुए हैं। आठवां भंग इस प्रकार से है-'अहवा-तिरिक्खजोणि एसु य नेरइएसु य मणुस्से सु य देवेसु य होज्जा' अथवा-समस्त जीव तिर्यग्योनिकों में नैरयिकों में, मनुष्यों में और देवों में रहे हुए हैं, इस प्रकार से ये आठ भंग हैं। इनमें प्रथम भंग तिर्यग्गति को ही लेकर हुआ है। अन्य तीन भंग तिर्यग्नारको के, तिर्यगू मनुष्यों के,तिर्यग्देवों के संयोग को लेकर हुए हैं। इस प्रकार से ये चार भंग हो जाते हैं। त्रिक संयोग को लेकर-तिर्यग्नारक मनुष्य के, तियंग्नारक देव के तिर्यग्मनुष्य देवके संयोग से त्रिक संयोगी भंग तीन होते हैं, इस प्रकार से सात भंग हो जाते हैं। चतुष्क संयोग में-तिर्यग्नारक मनुष्य देव, इनके જ તિર્યંચનિકેમાં નરયિકોમાં, અને દેવામાં રહેલા છે, એ પ્રમાણે આ છઠ્ઠો ભંગ કહ્યો છે. ___'अहवा तिरिक्खजोणिएसु य मणुस्सेसु य देवेसु य होज्जा' भया સઘળા જે તિર્યંચ નિકમાં મનુષ્યમાં અને દેવેમાં થયા છે. એ शतमा सातभम यो छ, 'अहवा तिरिक्खजोणिएसु य नेरइएसु य मणुस्सेसु य देवेसु य होज्जा' या सणावा तिय योनिमा, नरयिहीमा, મનુષ્યમાં અને દેવોમાં થયા છે. આ રીતે આ આઠમો ભંગ કહ્યો છે. આમાં પહેલો ભંગ તિર્યગતિને લઈને કહે છે અને બાકીના ત્રણ અંગે તિયચ નારકોના, તિર્યંચ મનુષ્યના, તિર્યંમ્ દેના સંગથી થયા છે. આ રીતે આ ચાર ભંગ થઈ જાય છે. ત્રિક સંયોગને લઈને તિર્થં ચ મનુષ્યના, તિર્યગ નારકના તિર્યમ્ દેવના, સંયોગથી વિકસાયેગી ત્રણ ભંગ હોય છે. આ રીતે સાત ભંગ થઈ જાય છે.
ચતુષ્ક સંગમાં-તિર્ય, નારક, મનુષ્ય દેવ, આના સાગથી એકજ
શ્રી ભગવતી સૂત્ર: ૧૭