________________
२६२
भगवतीस्त्र तिर्यग्योनिकेभ्य आगत्योत्पद्यन्ते नारकाः, तथा गर्भजमनुष्येभ्य श्वागत्योत्पद्यन्ते नारका इति । तेणं भंते ! जीवा एगसमएण केवइया उपवज्जति' ते खलु मदन्त ! क्षुल्लककृतयुग्मनारक जीवा एकसमयेन-एकस्मिन् समये इत्यर्थः कियत:-कियत्संख्यका उत्पधन्ते ? इति प्रश्नः परिमाणविषयकः, भगवानाह'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'चत्तारि वा, अहवा, बारस वा, संखेज्जा वा, असंखेज्जा वा उत्रवति' चत्वार स्तादृशा नारका एकसमयेन उत्पद्यन्ते, अष्टौ वा, द्वादश वा, षोडश वा, संख्याता वा, असंख्याता वा ताशा नारकाः एकसमयेन समुत्पद्यन्ते इति । तेणं भंते ! जीवा कहं उक्त्रज्जति' ते खल्लु क्षुल्लककृतयुग्मनारकजीवा नरकावासे कथं केन प्रकारेण उत्पद्यन्ते ? इति प्रश्नः, भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'से जहा नामए पवए परमाणे' स यथा नामकः प्लवक:-कूदकः उच्छलनशीलः कोऽपि आकर के उत्पन्न होते हैं, किन्तु पश्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिकों में से आकर के उत्पन्न होते हैं तथा-गर्भज मनुष्यों में से आकर के उत्पन्न होते है 'ते णं भंते ! जीवा एग समएणं केवहया उववज्जति' हे भदन्त ! क्षुल्लक कृतयुग्म प्रमाण नारक एक समय में कितने उत्पन्न होते हैं ? उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं-'गोयमा! चत्तारि वा, अट्ठ वा, बारस वा सोलस वा, संखेज्जा वा, असखेज्जा वा उववज्जति' हे गौतम ! क्षुल्लक कृयुतग्म प्रमाण नारक एक समय में चार या आठ या बारह या सोलह या संख्यात या असंख्यात उत्पन्न होते हैं। तेणं भो ! जीवा कहं उववज्ज. ति' हे भदन्त ! वे क्षुल्लक कृतयुग्म प्रमाण नैरयिक जीव नरकावास में किस प्रकार से उत्पन्न होते हैं ? उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं-गोयमा ! से जहा नामए पवए पवमाणे' जैसे कोई कूदनेवाला व्यक्ति कूदता ઉત્પન્ન થતા નથી. પરંતુ પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ વિકેમાંથી આવીને ઉત્પન્ન થાય छ. तथा म भनुष्यामाथी मापीने ५न्न थाय छे. 'ते णं भंते ! जीवा एमसमएणं केवइया उबवज्जति' भगवन् क्षुद तयुभ प्रभाव ना२४ એક સમયમાં કેટલા ઉત્પન થાય છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુત્રી કહે છે -'चत्तारि वा अदुवा बारस वा संखेन्जा वा असंखेज्जा वा उत्रवति' गीतम! ક્ષુલ્લક કૃતયુગ્મ પ્રમાણુ નારક એક સમય માં ચાર અથવા આઠ અથવા બાર
24 सौ मथवा सध्यात अथवा मध्यात न थाय छे. ते णभंते जीवा कई अवज्जति' भवन्त सुस्ता तयुभ प्रभा २ २१વાસમાં કઈ રીતે ઉત્પન થાય છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી કહે છે કે'गोयमा! से जहा नामए पवए पवमाणे' म ५ हावामा ५३५ हत।
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૭