________________
भगवतीसूत्रे
-
पका जीवनारकादया, इति द्वितीयः२, अनन्तरावगादा: जीवनारकादय इति चतुर्थः४ । अनन्तराहारका जीव नारकादयः, इति षष्ठः६, अनन्तरपर्याप्ता जीव मारकादयः इत्यष्टमः८ । एवं क्रमेण चत्वारोऽनन्तरोदेशका वक्तव्याः । 'परंपरा चत्वारि वि एकगमए गं' परम्पराः परम्परोपपत्रकादयश्चत्वारोऽपि उद्देशकाः एक गमकेन-सदृशालापकेन वक्तव्याः परम्परोपपत्रका जीयनारकादय इति तृतीयो. देवाकः। परम्परावगाढा जीवनारकादय इति पञ्चमोद्देशकः। परम्पराहारका जीव नारकादय इति सप्तमः, परमारपर्याप्तका जीवनारकादय इति नवमा, इत्येवं क्रमेण चत्वारः परम्परका उद्देशकाः सर्वेऽपि एकरूपेण नेयाः। 'एवं चरिमा वि' एवं चरमोद्देशकः चरमाः खलु भदन्त ! नरयिकाः क्रियावादिन एवं क्रमेण दशमोद्देशको ज्ञातव्यः । 'अचरिमा वि एवं चे' अचरमा नारकादयः क्रियावा. दिनः किमित्यादिरूपेण एकादश देशको नेयः । तदित्य मेकादशाऽपि उद्देशकाः उद्देशक वक्तव्य हुए हैं । अनन्तर शब्द घटित चारों उद्देशक एक गमक है-सदृश आलापवाले हैं। अनन्नर शब्द घटित चार उद्देशक द्वितीय उद्देशक, चतुर्य उद्देशक, छट्ठा उद्देशक और आठवां उद्देशक-हैं । परम्पर शब्द घटित चारों उद्देशक एक गमक हैं-परम्पर शब्द घटित तृतीय उद्देशक, पंचम उद्देशक, सप्तम उद्देशक और नौवां उद्देशक ये चार उद्देशक हैं ।इसी प्रकार से चरम और अचरम पद-विशिष्ट उद्देशकों के सम्बन्ध में भी जानना चाहिये। यहां समस्त उद्देशकों में क्रियावादी अक्रियावादी आदि पदो को जोडकर आलापक प्रथम उद्देशक से लेकर ग्यारहवें उद्देशफ तक के ११ ग्यारा उद्देशकों में कहना चाहिये । इम બંધ પદવાળા ઉદ્દેશાઓ કહેવા જોઈએ. અનંતરશબ્દથી યુક્ત ચારે ઉદેશાઓ એક ગમકવાળા છે. અર્થાત્ સમાન આ લાપોવાળા છે. અનંતર શબ્દથી યુક્ત ચાર ઉદ્દેશાઓ-બીજે ઉદેશે, ત્રીજે ઉશે છઠે ઉદેશે અને આઠમ ઉદ્દેશો, આ ચાર ઉદેશાઓ છે. પરંપર શબ્દથી યુક્ત ચારે ઉદ્દેશાઓને એક ગામ છે. તે આ પ્રમાણે છે.–ત્રીજે ઉશે, પાંચમો ઉદેશે, સાતમો ઉદેશે અને નવમે ઉદ્દેશ છે. આજ પ્રમાણે ચરમ અને અચરમ પદથી યુક્ત ઉદ્દેશાઓના સંબંધમાં પણ સમજવું. અહિયાં સઘળા ઉદ્દેશાઓમાં કિપાવાદી અકિયાવાદી, વિગેરે પદોને જે ડીને આલાપક આ પ્રમાણે કહેવા જોઈએ-જેમકે-હે ભગવદ્ ચરમ અથવા અચરમ નૈરયિકે વિગેરે શું કિયાવાદી હોય છે? અથવા અક્રિયાવાદી હોય છે? અથવા અજ્ઞાનવ દી હોય છે? અથવા વૈયિકવાદી હોય છે? આ પ્રકારથી અહિયાં પહેલા ઉદેશાથી લઈને અગિયારમા ઉદ્દેશા સુધીના અગિયાર ઉદ્દેશાઓ કહેવા જોઈએ આ રીતે
શ્રી ભગવતી સૂત્ર: ૧૭
