________________
भगवतीने खल पुच्छा, मन पर्यवज्ञानिनः खल भदन्त ! जीवाः किं नारकायुष्कं कुर्वन्ति तियग्योनिकायुष्कं कुर्वन्ति मनुष्यायुष्क वा कुर्वन्ति देवायुष्क वा कुर्वन्तीति पृच्छया संगृह्यते । भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'नो नेरइयाउयं पकरेंति' नो नैरयिकायुष्क प्रकुर्वन्ति 'नो तिरिक्ख०' नो तिर्यग्योनिकायुष्क प्रकुर्वन्ति 'नो मणुस्स०' नो मनुष्यायुष्क प्रकुर्वन्ति किन्तु 'देवाउयं पकरेंति' देवायुष्क प्रकुर्वन्ति चतुविधायुमध्यात् मनःपर्यवज्ञानिनः केवलं देषायुरेव वध्नन्ति न तु नारकतिर्यग्योनिकमनुष्यायुषो बन्धका भवन्तीति भावः। 'जइ देवाउयं पकरेंति किं भवणवासि० पुच्छा' यदि मन:पर्यवज्ञानिनो देवायुष्क कुर्वन्ति तदा किं भवनवासि देवायुष्क कुर्वन्ति वानव्यन्तरदेवायुष्क वा कुर्वन्ति ज्योतिष्कदेवायुष्क प्रकुर्वन्ति वैमानिकदेवायुष्क प्रकुर्वन्तीति प्रश्नः पृच्छया संगृलते । भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'णो भवणवासि देवाउयं पकरेंति' नो भवनवासिदेवसम्बन्धि आयुष्क प्रकुर्वन्ति 'णो वाणमंतर' करते हैं ? या तिर्यगायुका बंध करते हैं ? या मनुष्यायुका बंध करते हैं ? या देवायुका बंध करते हैं ? इसके उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं'गोयमा ! नो नेरइयाउय पकरेंति नो तिरिक्ख०, नो मणुस्स०' हे गौतम ! वे न नैरयिक आयुका बंध करते है, नतिर्यगायु का बंध करते हैं और न मनुष्यायुका बंध करते हैं। किन्तु 'देवाउपकरें ति' देवायुका ही बंध करते हैं । 'जा देवा उयं पकरेंति, किं भवणवासि० पुच्छा' यदि मनःपर्थवज्ञानी देवायुका ही बंध करते हैं तो क्या वे भवनवासी देवायुका बंध करते हैं ? या वानव्यन्तर देवायुको बंध करते है ? या ज्योतिष्क देवायुका बंध करते हैं ? या वैमानिक देवायुका बंध करते हैं ? उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं-'गोयमा! हे गौतम ! 'णो भवહે ભગવન મનઃ૫ર્યવજ્ઞાની શું નરયિક આયને બંધ કરે છે ? અથવા તિયચ આયુને બંધ કરે છે? અથવા મનુષ્ય આયુને બંધ કરે છે ! અથવા वायुनम रे छ १ मा प्रश्न उत्तरमा प्रसुश्री ४ - गोयमा ! नो नेरइयाउय पकरेंति नो तिरिक्ख० नो मणुस्स.' गौतम ! तो नरयि આયુને બંધ કરતા નથી. તથા તિર્યંચ આયુનો પણ બંધ કરતા નથી भनुष्य मायुना ५ ४२ता नथी. परंतु 'देवाउय पकरेंति' हेवमायुने। मध रेछ. 'जइ देवाउय पकरें ति, किं भवणवासि पुच्छा' ने भन:५५ ज्ञानी हे આયુને જ બંધ કરે છે. તે શું તેઓ ભવનવાસી દેવ આયુને બંધ કરે છે? અથવા વાનવ્યંતર દેવ આયુને બંધ કરે છે ? અથવા તિષ્ક દેવ આને બંધ કરે છે? અથવા વૈમાનિક દેવ આયુને બંધ કરે છે ? આ પ્રશ્નના
-
-
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૭