________________
૨૬
भगवती सूत्रे यथा पल्योपमस्य वक्तव्यता तथा सागरोपमस्यावि, एकत्वबहुत्वमाश्रित्य विज्ञेया मवसर्पिणी स्यात् संख्यातसागरोपमरूपा, स्यादसंख्यातसागरोपमरूपा, स्यादनन्तसागवोपमरूपेति भावः । 'पोगलपरियहेण भंते ! किं संखेज्जा ओ ओसप्पिणी उस्स. पीणीओ पुच्छा' पुलपरिवर्तः खलु भदन्त ! कि संख्यातावपिण्युत्सर्पिणीस्वरूयोथवा असंख्यातावसर्पिण्युत्सर्पिणीस्वरूपोऽथवा अनन्तावसर्पिण्युत्सर्पिणीरूप इति पृच्छा प्रश्नः, भगवानाह - 'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम! नो संखेज्जाओ ओसपिजी उस्सप्पिणीओ नो असं बेज्जाओ' नो संसर्पिण्युत्सवणी रूपो किं संखेज्जा सागरोषमा०' हे भदन्त ! अवसर्पिणी काल क्या संख्यात सागरोपम रूप होता है ? अथवा असंख्यात सागरोपमरूप होता है ? अथवा अनन्न सागरोपमरूप होता है ? उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं - 'जहा पलिओवमरस वक्तव्वया तहा सागरोवमस्स वि' हे गौतम! जिस प्रकार की वक्तव्यता पल्योपम की कही गई है उसी प्रकार की सागरोपम की भी वक्तव्यता एकवचन बहुवचन को लेकर कहनी चाहिए। वह यावत् बहुत उत्सर्पिणी कदाचित् संख्यात सागरोपमरूप होती है । कदाचित् असंख्यात सागरोपमरूप होती है और कदाचित् अनन्त सागरोपम रूप होती है।
'पोग्गल परियद्वेणं भंते! किं संखेज्जाओ ओसपिणी उस्सप्पिणीओ पुच्छा' हे भदन्त ! एक पुद्गल परिवर्त क्या संख्यान अवसर्पिणी उत्सपिंणीरूप होता है ? अथवा असंख्यात अवसर्पिणी उत्सर्विणीरूप होता है ? अथवा अनन्त अवसर्पिणी उत्सर्विणीरूप होता है? इसके उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं - 'गोयमा ! नो संखेज्जाओ ओसपिणी उस्सप्पिणीओ
સખ્યાત સાગરે પમ રૂપ હાય છે ? અથવા અસખ્યાત સાગરોપમ રૂપ ડાય છે ? કે અનંત સાગરોપમ રૂપ હોય છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી गौतमस्वामी ने डे छे - 'जहा पलिओवमस्य वत्तव्वया तहा सागरोवमस्स वि, હૈ ગૌતમ ! પત્યેાપમ ના સબધમાં જે પ્રમાણે કથન કરવામાં આવ્યું છે, એજ પ્રમાણેનું કથન સાગરોપમના સબંધમાં પણ સમજવું. અર્થાત્ અવસ. પિણી કાળ કૈાઈવાર સંખ્યાત સાગરાપમ રૂપ હેય છે, અને કેાઈવાર અસ’ખ્યાત સાગરાપણું રૂપ હાય છે, અને કોઈવાર અનત સાગરોપમ રૂપ હોય છે 'पोग्गालपरियट्टेणं भंते ! कि सखेज्जाओ ओस्सप्पिणी उरछप्पिणीओ पुच्छा' डे ભગવત્ એક પુદ્ગલ પિરવત' થ્રુ સંખ્યાત અવસર્પિથી ઉત્સર્પિણી રૂપ હોય છે ? અથવા અસંખ્યાત અવસર્પિણી ઉત્સર્પિણીરૂપ હાય છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં अलुश्री ४ - 'गोयमा नो संखेज्जाओ ओसप्पिणी उस्सप्पिणीओ नो अस
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૬