________________
३३४
भगवतीसूत्रे यथा पुलाकः, साकारोपयोगयुक्तो वा भवेदनाकारोपयोगयुक्तो वा भवेदिति । 'एवं जाच अहक्खाए' एवं यावद् यथाख्यातः यावत्पदेन छेदोपस्थापनीय परि हारविशुद्धिकसूक्ष्मसंपरायसंयतानां ग्रहणं भवति तथा च छेदोपस्थापनीयादारभ्य यथाख्यातसंयतान्तः सर्वोऽपि साकारोपयुक्तो वा मवेदनाकारोपयुक्तो वा भवेदिति भावः । 'णवरं सुहमसंपराए सागारोव उत्ते होज्जा नो अणागारोव. उत्ते होज्जा' नवरम्-केवलं पुलाकप्रकरमापेक्षया इदमेव वैलक्षण्यं यत् सूक्ष्मसंपरायसंयतः साकारोपयोगयुक्त एव भवेत् न तु अनाकारोपयोगयुक्तो भवेदिति १७। हैं-'गोयमा ! सागारोवउत्तो जहा पुलाए है गौतम ! सामायिक संयत पुलाक के जैसा साकारोपयोग वाला भी होता है और अनाकारोपयोग वाला भी होता है । 'एवं जाव अहक्खाए' इसी प्रकार से यावत् यथाख्यातसंयत तक जानना चाहिये। यहां यावत् पद से छेदोपस्थापनीय, परिहारविशुद्धिक और सूक्ष्मसंपरायसंपतों का ग्रहण हुआ है। तथा च छे दोपस्थापनीय संयत से लेकर यथाख्यात संयत के समस्त साधुजन साकार उपयोग वाले भी होते हैं और अनाकार उपयोग वाले भी होते हैं 'णवरं सुहमसंपराए सागारोवउत्से होज्जा, णो अणागारोवउत्ते होज्जा' परन्तु सूक्ष्मसंपरायसंयत साकार उपयोग वाला ही होता है । अनाकार उपयोगवाला नहीं होता है । यही पुलाक के प्रकरण की अपेक्षा यहां भिन्नता है । सत्तरहवां साकर अनाकार द्वार का कथन समाप्त ।
रोवउत्तो जहा पुलाए' गौतम ! सामायि सयत पुराना ४थन प्रमाणे સાકારપગવાળા પણ હોય છે, અને અનાકારપગવાળા પણ હોય છે, 'एव जाव अहक्खार' २४ प्रमाणे यावत् छ ।५२थानीय, परिवा२विशुद्धि સૂમસં૫રાય અને યથાખ્યાત સંયતના સંબંધમાં પણ સમજી લેવું. અર્થાત્ છેદો પસ્થાપનીય સંયતથી લઈને યથાખ્યાત સંયત સુધીના સઘળા સાધુઓ સાકારઉપયોગવાળા પણ હોય છે. અને અનાકાર ઉપગવાળા હોય છે. 'णवर सुहमसंपराए सागारोव उत्ते होज्जा, णों अणागारोवउसे होज्जा' परत સૂમસં૫રાય સંયત સાકારઉપયોગવાળા હોય છે. પણ અનાકારઉપયોગવાળા હેતા નથી. પુલાકના પ્રકરણના કથન કરતાં આજ આ પ્રકરણમાં વિશેષપણે છે. એ રીતે આ સત્તરમું સાકાર અનાહારક દ્વાર કહ્યું છે.
સાકાર અનાહાર દ્વારા સમાપ્ત !
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૬
