________________
भगवतीसूत्रे
छाया–परमाणुपुद्गलः खलु भदन्त ! कि सेजो निरेजा, गौतम ! स्यात् सैनः स्यात् निरेजा, एवं यावत् अनन्तमदेशिकः। परमाणुपुरलाः खलु भदन्त ! कि सैजा निरेजाः गौतम ! सैजा अपि निरेजा अपि एवं यावदनन्तमदेशिकाः । परमाणुपुद्गलः खलु भदन्त ! सैजः कालतः कियच्चिरं भवति? गौतम ! जघन्येन एक समयम् उत्कर्षेण आवलिकाया असंख्येयभागम् । परमाणुपुद्गलः खलु भदन्त ! निरेजः कालतः कियच्चिरं भवति ? गौतम ! जघन्येन एकं समयम् उत्कर्षण संख्येयम् कालम् , एवं यावदनन्तमदेशिकः । परमाणुपुद्गलाः खलु भदन्त ! सेनाः कालतः कियचिरं भवन्ति ? गौतम! सर्वाद्धाम् । परमाणुपुद्गलाः खलु भदन्त ! निरेनाः कालः कियच्चिरं भवन्ति गौतम ! सर्वाद्धाम् एवं यावदनन्तप्रदेशिकाः। परमाणुपुद्गलस्य खलु भदन्त ! सैनस्य कियन्तं कालमन्तरं भवति ? गौतम ! स्वस्थानान्तरं प्रतीत्य जघन्येनैकं समयम् उत्कर्षेण असंख्येयं कालम् परस्थानान्तरं प्रतीत्य जघन्येन एकं समयमुत्कृष्टतः असंख्येयं कालम् । निरेनस्य कियकालमन्तरं भवति ? गौतम ! स्वस्थानान्तरं प्रतीत्य जघन्येन एक समयम् उत्कर्षण आवलिकाया असंख्येयमागम् परस्थानान्तरं प्रतीत्य जघन्येन एकं समयम् उत्कर्षण असंख्येयं कालम् । द्विपदेशिकस्य खलु भदन्त ! स्कन्धस्य सैंजस्य पृच्छा गौतम ! स्वस्थानान्तरं प्रतीत्य जघन्येन एक समयमुत्कर्षेणाऽसंख्येयं कालम् परस्थानान्तरं प्रतीत्य जघन्येन एक समयम् उत्कर्षेण अनन्तं कालम् । निरेजस्य कियन्तं काळमन्तरं भवति ? गौतम ! स्वस्थानान्तरं प्रतीत्य जघन्येन एकं समयम् उत्कर्षेण आवलिकाया असंख्येयभागम् परस्थानान्तरं प्रतीत्य जघन्येन एकं समयम् उत्कर्षेणाऽनन्तं कालम् , एवं यावदनन्तपदेशिकस्य । परमाणुपुद्गलानां भदन्त ! सैजानां कियन्तं कालमन्तरं भवति ? गौतम ! नास्ति अन्तरम् निरेजानां कियन्तं कालमन्तरं भवति ? गौतम ! नास्ति अन्तरम् एवं यावदनन्तमदेशिकानां स्कन्धानाम् ।।मू० १२॥
टीका-'परमाणुगाले णं भंते ! कि सेए निरेए' परमाणुपुद्गलः खलु भदन्त ! कि सैजो निरेजो वा सह एजनेन-चलनेन भवतीति सैनः-सकम्पा,
'परमाणुपोग्गले f भंते ! कि सेए निरेए' इत्यादि ।
टीकार्थ-इस सूत्रद्वारा श्रीगौतमस्वामीने प्रभुश्री से ऐसा पूछा हैहे भदन्त ! परमाणु पुद्गल क्या सज-सकम्प होता है ? अथवा निरेज
'परमाणुगोगले णं भंते! किं सए निरए' त्यादि
ટીકાર્ય–આ સૂત્રપાઠ દ્વારા શ્રીગૌતમસ્વામીએ પ્રભુશ્રીને એવું પૂછયું છે કે-હે ભગવદ્ પરમાપુલ શું સેજ-કપ હોય છે? અથવા નિરેજ
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૫
