________________
मगवतीस्त्रे एवं श्रोत्रेन्द्रियवदेव यावत्-चक्षुरिन्द्रिय-घ्राणेन्द्रिय-जिहेन्द्रियद्रव्यग्रहणमपि विज्ञेयमिति । 'फासिदियत्ताए जहा ओरालियसरीरं' स्पर्शनेन्द्रियतया यथा औदारिक. शरीरं ययौदारिकशरी द्रव्यग्रहणं स्थितास्थितद्रव्यविषयक तथा व्याघाताभावे षड्दिविषयकं व्याघाते सति कदाचित् त्रिदिश स्यात् चतुर्दिशं स्यात् पञ्चदिर्श तथेदमपि । 'मणजोगत्ताए जहा कम्मगसरीरं' मनोयोगतया यथा कार्मणशरीरम् प्रहण करता है। ‘एवं जाव जिभिदियत्ताए' श्रोत्रेन्द्रिय के जैसे ही यावत्-चक्षु इन्द्रिय के घाणेन्द्रिय के और जिहा इन्द्रिय के द्रव्य. ग्रहण के विषय में भी कथन करना चाहिये । 'फासिदियत्ताए जहा
ओरालियसरीरं' स्पर्शन इन्द्रिय के द्रव्य ग्रहण के सम्बन्ध में औदा. रिक शरीर के द्रव्य ग्रहण के जैसी ही विचारधारा जाननी चाहियेअर्थात् औदारिक शरीरी जिस प्रकार से स्थितास्थित द्रव्य का ग्रहण औदारिक शरीर रूप से परिणमाने के लिये करता है-यदि व्याघात नहीं है तो वह इसे छहों दिशाओं से ग्रहण करता है और यदि व्याघात है तो वह कदाचित् तीन दिशाओं से कदाचित् चार दिशाओं से और कदाचित् पांच दिशाओं से ग्रहण करता है इसी प्रकार से स्पर्शन इन्द्रिय घाला जीव भी स्थितास्थित पुद्गल द्रव्य को व्याघाताभाव में छहों दिशाओं से और व्याघात के सद्भाव में कदाचित् तीन दिशाओं से कदाचित् चार दिशाओं और कदाचित् पांच दिशाओं से ग्रहण करता है 'मणजोगत्ताए जहा कम्मगसरीरं' मनोयोग के सम्बन्ध में कार्मण. વ્યાઘાતનો અભાવ હેવાને કારણે નિયમથી છ એ દિશાએથી આવેલા પુદ્રसोनु अडए ४२ छ. 'एवं जाव जिभिदियत्ताए' श्रोत्रेन्द्रियना ४थन प्रमाणे યાવત્ ચક્ષુ ઈન્દ્રિયના, ઘાણ-નાસિકા ઈન્દ્રિયના અને જીહ્વા ઇન્દ્રિયના દ્રવ્ય अडान विषयमा ५५] ४थन ४ नये. 'फासि दियत्ताए जहा ओरालियરી' સ્પર્શન ઈન્દ્રિયના દ્રવ્ય ગ્રહણ કરવાના સંબંધમાં ઔદારિક શરીરના દ્રવ્ય ગ્રહણ કરવાના કથન પ્રમાણેનું જ કથન સમજવું અર્થાત દારિક શરીરવાળો જે પ્રમાણે સ્થિત અને અસ્થિત દ્રવ્યનું ગ્રહણ ઔદારિક શરીર પણથી પરિણુમાવવા કરે છે,-એટલે કે જે વ્યાઘાત ન હોય તે તે કઈવાર ત્રણ દિશાએથી કઈવાર ચાર દિશાએથી અને કઈ વાર પાંચ દિશાએથી ગ્રહણ કરે છે. એજ રીતે સ્પર્શન ઇંદ્રિયવાળો જીવ પણ સ્થિત અને અસ્થિત પુલ દ્રવ્યને વ્યાઘાતના અભાવમાં છએ દિશાએથી અને વ્યાઘાત હોય ત્યારે કોઈ વાર ત્રણ દિશાએથી કંઈ વાર ચાર દિશાઓએથી અને કઈ पार पांय दिशामाथी घडर ४२ छ. 'मणजोगत्ताए जहा कम्मगसरीरं' मनाया.
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૫
