________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२५ उ. १ सू०५ प्रकारान्तरेण योगनिरूपणम्
५४९
संख्येयगुणः५, कार्मणशरीरस्योत्कर्षो योगोऽसंख्येयगुणः ६, आहारक मिश्रस्य जघन्यो योगोऽसंख्येयगुणः ७, तस्यैव उत्कर्षको योगोऽसंख्येयगुणः ८, औदारिक मिश्रकस्य वैक्रियमिश्रकस्य चैतयोः खलु उत्कर्षो योगो द्वयोरपि तुल्योsसंख्येयगुणः ९ - १०, असत्यामृवामनोयोगस्य जयन्यको योगोऽसंख्येयगुणः ११, आहारकशरीरस्य जघन्य योगोऽसंख्येयगुगः १२ त्रिविधस्य मनोयोगस्य चतुर्विधस्य वचो योगस्य, एतेषां खलु सप्तानामपि तुल्यो जघन्यको योगोऽसंख्येयगुणः १३-१९, आहारकशरीरस्योत्कर्षको योगोऽसंख्येयगुणः २०, औदारिकशरीररूप वै क्रियशरीरस्य चतु विधस्य च मनोयोगस्य चतुर्विधस्य च वचोयोगस्य, एतेषां खलु दशानामपि तुल्य estantsगः २१-३० । तदेवं भदन्त ! तदेवं मदन्त ! इति ०५ । ॥ पञ्चविंशतिमे शते प्रथमोदेशकः समाप्तः ||
टीका - - ' कवि णं भंते ! जो पभत्ते' कतिविधः खलु भदन्त ! योगः मतः हे मदन्त ! अयं योगः कतिप्रकारको भवति योगो नाम व्यापार इति प्रश्नः । भगवानाह - 'गोयमा' इत्यादि । 'गोवमा' हे गौतम ! 'पनरसविहे जोए पन्नत्ते' पञ्चदशविधः - पञ्चदशपकारको योगः प्रज्ञप्तः कथित इति । प्रकारभेदमेव दर्शयति- 'तं जहा ' इत्यादि । 'तं जहा ' तद्यया 'सचमणजोर' सत्यमनोयोगः
योग के अधिकार को लेकर अब सूत्रकार प्रकारान्तर से योग का निरूपण करते हैं - 'कहविहे णं भंते! जोए पण्णत्ते' इत्यादि सूत्र ५
टोकार्थ - इसमें गौतम ने प्रभु से ऐसा पूछा है- 'कविहे णं भंते! जोए पण्णत्ते' हे भदन्त ! योग कितने प्रकार का कहा गया है ? योग नाम व्यापार का है। इस प्रश्न के उत्तर में भगवान् कहते हैं - 'गोमा' हे गौतम ! 'पन्नरसविहे जोए पन्नत्ते' योग १५ पन्द्रह प्रकार का कहा गया है। तं जहा' जैसे - 'सच्चमणजोए' सत्य मनोयोग १ 'मोसमणजोए ' मृषोमनोयोग २ 'सच्चामोसमणजोए सत्यामृषामनोयोग३ 'असच्चाચેગના અધિકારથી હવે સૂત્રકાર પ્રકારાન્તથી ચેાગનું નિરૂપણ કરે છે. 'कविहे णं भंते! जोए पण्णत्ते' इत्याहि
ટીકા”—આ સૂત્રથી ગૌતમ સ્વામીએ પ્રભુને એવુ' પૂછ્યું છે કે—ડે ભગવન્ ચેગ કેટલા પ્રકારના કહેવામાં આવ્યા છે ? ચેમ—એ નામ વ્યાપાર પ્રવૃત્તિ વ્યવહારનુ છે, આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં ભગવાન ગૌતમ સ્વામીને કહે - 'गोयमा ! हे गौतम! 'पन्नरसविहे जोए पन्नत्ते' योग १५ पहर अ. वामां आव्यो छे. 'तं जहां' प्रेम है- 'सच्चमणजोए' सत्य भनोयोग १ 'मोसमणजोए' भूषा मनोयोग २, 'सच्चा मोसमणजोए' सत्याभृषा भने
२।
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૫