________________
भगवतीसूत्रे निकेषु पृथिवीकायिकेषु यदि उत्पन्नो भवेत् 'जहन्नेणं अंतोमुहुनटिइएसु' जघन्येन अन्तर्मुहूर्तस्थितिकेषु पृथिवीकायिकेषु तथा-'उक्कोसेणं वि अंतोमुहुत्तट्टिइएमु' उत्कर्षेणाऽपि अन्तर्मुहूर्तस्थितिकेषु पृथिवीकायेषु स पृथिवीकायिको जीवो यदि जघन्योत्कृष्टाभ्यामन्तर्मुहूर्तमात्रजघन्यकालस्थितिकेषु उत्पन्नो भवेत् तदा-'एवं चेय बत्तचया निरवसेसा' एवमेव वक्तव्यता निरवशेषा. वक्तव्या तथाहि-हे भदन्त ! यः पृथिवीकायिको जीवो जघन्यकालस्थितिक पृथिवीकायिके पूत्पत्तियोग्यो विद्यते स कियत्कालस्थितिक्रपृथिवीकायिकेवृत्पद्येत गौतम! जघन्येन अन्तर्मुहूर्तस्थितिकेषु उत्कृष्टतोऽप्यन्तमुहूस स्थितिकेषु पृथिवीकायिकेतृत्पद्यते । हे भदन्त ! ते जीवाः एकसमयेन कियन्त उत्पधन्ते गौतम ! अनुसमयमविरहिता असंख्येया उत्पधन्ते । सेवातहै कि यदि वही पृथिवीकायिक जीव जघन्य काल की स्थिति वाले पृथिवीकायिकों में उत्पन्न होता है तो जघन्य से और उत्कृष्ट से भी वह अन्तर्मुहूर्त की स्थिति वाले पृथिवीकाथिकों में उत्पन्न होता है 'एवंचेव वत्तव्यया निरवसेसा' यहां पर भी यही पूर्वोक्त वक्तव्यता संपूर्ण रूप से कहनी चाहिये, जैसे गौतम जब प्रभु से ऐसा पूछते हैंहे भदन्त ! जो पृथिवीकायिक जीव जघन्य काल की स्थिति वाले पृथिवीकायिकों में उत्पन्न होने के योग्य है वह कितने काल की स्थितिवाले पृथिवीकायिकों में उत्पन्न होता है ? उत्तर में प्रभु कहते हैं-हे गौतम! जघन्य से वह अन्तर्मुहूर्त की स्थिति वाले पृथिवी कायिकों में उत्पन्न होता है और उत्कृष्ट से भी वह अन्तर्मुहूर्त की स्थिति वाले पृथिवीकायिकों में उत्पन्न होता है, 'हे भदन्त ! ऐसे वे जीव एक समय પૃથ્વીકાયિક જીવ જઘન્ય કાળની સ્થિતિવાળા પૃથ્વિકાયિકમાં ઉત્પન્ન થાય છે, અને ઉત્કૃષ્ટથી પણ તે અંતમુહૂર્તની સ્થિતિવાળા પૃથ્વિ કાયિકમાં त्पन्न थाय छे. तो एवं चेव वत्तवया निरवसेसा' ते समयमा ५५ मा પક્તિ કથન સમગ્ર રીતે કહી લેવું જોઈએ જેમકે-ગૌતમસ્વામી જ્યારે પ્રભુને એવું પૂછે છે કે-હે ભગવન જે સ્વિકાયિક જીવ જઘન્ય કાળની સ્થિતિવાળા પૃથિવીકાયિોમાં ઉત્પન્ન થવાને ગ્ય છે. તે કેટલા કાળની સ્થિતિવાળા પૃથ્વિકાયિકમાં ઉત્પન્ન થાય છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુ કહે છે કે-હે ગૌતમ ! જઘન્યથી તે અંતમુહૂર્તની સ્થિતિવાળા પૃથ્વિકાયિકોમાં ઉત્પન્ન થાય છે. અને ઉત્કૃષ્ટથી પણ તે અંતર્મુહૂતની સ્થિતિ વાળા પ્રવિકાયિકોમાં ઉત્પન્ન થાય છે. હે ભગવન એવા તે જીવે એક
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૫
