________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२० उ०९ सू० १ लब्धिमन्तः गतिनिरूपणम् ८५ गोयमा! तिरियं एवइए गइविसए पन्नत्ते ? विज्जाचारणस्स णं भंते! उड्डे केवइए गतिविसए पन्नत्ते? गोयमा! से गं इओ एगेणं उप्पारणं नंदणवणे समोसरणं करेइ करित्ता तहिं घेइयाई वंदइ वंदित्ता वितिएणं उप्पारणं पंडगवणे समोसरणं करेइ, करित्ता तहिं चेइयाइं वंदइ, वंदित्ता तओ पडिनियत्तइ, पडिनियत्तित्ता इहमागच्छइ, इह आगच्छित्ता, इह चेइयाइं वंदइ। विज्जाचारणस्स णं गोयमा! उड्ढे एवइए गइविसए पन्नत्ते। से णं तस्स ठाणस्त अणालोइयपडिकंते कालं करेइ, नस्थि तस्त आराहणा, सेणं तस्त ठाणस्स आलोइयपडिक्कते कालं करेइ, अस्थि तस्ल आराहणा ॥सू०१॥
छाया-तिविधाः खलु भदन्त ! चारणाः प्राप्ताः, गौतम ! द्विविधाश्चारणाः प्रजाताः, तयथा-विधाचारणाश्च जंघाचारणाश्च । वत् केनार्थेन भदन्त ! एवमुच्यते विद्याचारणाः, जंघाचारणाः गौतम ! तस्य खलु षष्ठाष्ठेन अनिक्षिप्तेन तपः कर्म गाविद्यया उत्तरगुणलब्धि क्षममाणस्य विद्याचारण लब्धि नाम्नी लब्धिः समुत्पद्यते तत्तेनार्थेन गौतम ! एवमुच्यते विद्याचारणा विधाचारणाः । विद्याचारणस्य खल भदन्त ! कथं (कियती) शीघ्रागतिः, कथम् -(कियान्) शीघ्रो गतिविषयः प्रज्ञप्तः? गौतम ! अयं खलु जम्बूद्वीपो द्वीपः यावत् किश्चित् विशेषाधिकः परिक्षेपेण । देवः खलु महद्धिको यावन्महासौख्यो यावत् इदमेव इति कृत्वा केवलकल्पं जंबु. द्वीपं द्वीप त्रिभिरप्सरोनिपातः त्रिःकृत्वोऽनुपर्यटथ खलु हब्वमागच्छेत् , विद्याधारणस्य खलु गौतम ! तया शीघ्रागतिस्तथा शीघो गतिविषयः प्रज्ञप्तः। विद्याचारणस्य खल्लु भदन्त ! तिर्यक् किगन् गतिविषयः प्रज्ञप्तः, गौतम ! स खलु इत एकेन उत्पातेन मानुषोत्तरे पर्वते समवसरणं करोति, कृत्वा तत्र चैत्यानि वन्दते, वन्दित्वा द्वितीयेनोत्पातेन नन्दीश्वरवरे द्वीपे समवसरणं करोति, कृत्वा तत्र चैत्यानि वन्दते, वन्दित्वा ततः प्रतिनिवर्तते, पतिनिवृत्य, इहागच्छति इहागत्य इह चैत्यानि वन्दते, विद्याचारणस्य खल्लु गौतम ! तिर्यम् एतावान् गतिविषयः प्रज्ञप्तः। विद्याचारणस्य खलु भदन्त ! ऊर्य कियान् गतिविषयः प्रज्ञप्तः ! गौतम !
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૪
