________________
३८२
भगवतीस्त्रे
पृथिवी नैरयिकेषु उत्पत्तुम्, स खलु भदन्त ! कियटकाल० यावदुत्पद्येत ?, गौतम ! जघन्येन दशवर्षसहस्रस्थितिकेषु उत्कर्षेण पल्योपमस्य असंख्यात यावदुत्पद्येत, ते खलु मदन्त जीवाः एकसमयेन अवशेषं यथैव औधिकगमकेन तथैव अनुगन्तव्यम्, नवरम् इमे द्वे नानाश्वे स्थितिः जघन्येन पूर्वकोटी, उत्कर्षेणापि पूर्वकोटि, एवम अनुबन्धोऽपि अवशेष तदेव । स खलु भवन्त ! उत्कर्ष कालस्थिति पर्याप्त संज्ञियावत् तिर्यग्योनिको रत्नममा यावद गौतम | भावादेशेन स्थितिकपर्याप्तासंज्ञि द्वे भवग्रहणे, कालादेशेन जघन्येन पूर्वकोटिः, दशभिः वर्षसहस्रैरभ्यधिका, उत्कर्षेण पल्योपमस्य असंख्येयभागं पूर्वकोटया अभ्यधिकम् एतावत्कं यावत्कुयत् ७ | उत्कर्ष काल स्थिति पर्याप्ततिर्यग्योनिकः खलु भदन्त ! यो भव्यो जघन्यकाल स्थिति केषु रत्नप्रभा पृथिवी नैरयिकेषु उत्पत्तुम् स खलु भदन्त ! कियावदुपद्येत ९, गौतम ! जघन्येन दशवर्षसहस्रस्थितिकेषु उत्कर्षेणापि दशवर्षसहस्रस्थितिकेषु उत्पद्येत ते खलु भदन्त ! शेषं तदेव यथा सप्तमगमके, यावत् स खलु भइन् ! उत्कर्ष कालस्थितिक, यावत् तिर्यग्योनिकः जघन्यकालस्थितिकरत्नमभा यावत् कुर्यात् १ गौतम । भवादेशेन द्वे भगग्रहणे, काळा देशेन जघन्येन पूर्वकोटि दशभिर्वर्षसहस्रैरभ्यधिका, उत्कर्षेणापि पूर्वकोटिदेशभिर्वषसहसैरभ्यधिका, एतावन्तं यावत्कुर्यात् ८ | उत्कर्ष कालस्थितिकपर्याप्त यावत् तिर्यग्योनिकः खलु भदन्त । यो भव्यः उत्कर्षकाल स्थितिकेषु रत्नप्रभा० यावदुत्पत्तुम्, सखल भदन्त ! कियत्काळ० यावदुत्पद्येत ?, गौतम । जघन्येन पल्योपमस्य असंख्येय मागस्थितिकेषु, उत्कर्षेणापि पल्योपमस्य असंख्येयभागस्थितिकेषु उत्पद्येत ते खलु भदन्त ! जीवा एकसमयेन शेषं यथा सप्तमगमके, यावत् स खलु भदन्त ! उत्कर्षकालस्थितिक पर्याप्त यावत् तिर्यग्योनिकः उत्कर्ष कालस्थितिकरत्नप्रभा यावत् कुर्यात् ?, गौतम ! मत्रादेशेन द्वे भरग्रहणे, कालादेशेन जघन्येन परयोपस्य असंख्येयभागं पूर्व कोटया अभ्यधिकम् उत्कर्षेणापि पल्योपमस्य असंख्येयभागं पूर्वकोटया अभ्यधिकम् एतावन्तं कालं सेवेत यावत् त्यागती कुर्यात् ९ । एवमेते औधिका स्त्रयो गमकाः ३, जघन्यकालस्थिति केषु यो गमकाः, उत्कर्ष कालस्थितिके बु त्रयोगमकाः, ३, सर्वे ते न गमाः भवन्ति ॥
टीका- ' जहन्नकाल हियपज्जत अस निपचिदियतिरिकखजोणिए णं भंते !' जन्यकाल स्थिति कपर्याप्तासंज्ञिपञ्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिकः खलु भदन्त ! 'जे
जहन्न कालट्ठियपज्जत्त असन्निपंचिदिद्यतिरिक्खजोणिए-इत्यादि टीकार्थ- अब गौतम प्रभु से ऐसा पूछते हैं-हे भदन्त 'जहन्नकाल'जन्नका लट्ठियपज्जत असन्निप' चि' दियतिरिक्खजेोणिए' इत्याहि टीडार्थ – दुवे गौतमश्वामी प्रभुने येवु छे छे - लगवन् जहन्न
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૪