________________
२८२
भगवतीसूत्रे मुहूर्तम् उत्कर्षेण दशवर्षसहस्राणि उपरितनेषु पञ्चसु उद्देशकेषु देव उत्पद्यते, चतस्रोलेश्या स्थितिर्जघन्येन अन्तर्मुहूर्त्तम् , उत्कर्षेण वर्षपृथक्त्वम् , अवगाहना मूले कन्दे धनुःपृथक्त्वम् स्कन्धे त्वचि शाले च गव्यूत पृथक्त्वम् पवाले पत्रे च धनुःपृथकत्वम्, पुष्पे हस्तपृथकत्वम् फले बीजे चाशुलपृथक्त्वम् । सर्वेषां जघन्येन अङ्गुलस्यासंख्येयभागम् , शेष यथा शालीनाम् । एव मेते दशउद्देशकाः ॥०१॥
॥ द्वाविंशतिशत के प्रथमो वर्गः समाप्तः॥ टीका-'रायगिहे जाव एवं क्यासी' राजगृहे यावदेवमवादीत् अत्र यावत् भगवतः समवसरणमभूत् परिषत् निर्गता, धर्मोपदेशो भगवता दत्तः धर्मकथा श्रुत्वा परिषत् प्रतिगता, तदनन्तरं भगवन्तं वन्दित्वा नमस्थित्वा ऊर्ध्वजानुः इत्यादि विशेषणयुक्तः प्राञ्जलिपुटो गौतमः, एतदन्तस्य मकरणस्य संग्रहो भवति किमवादीत् गौतमो भगवन्तम् ? तत्राह-'अह' इत्यादि । 'अह भंते' अथ भदन्त !
अब सूत्रकार वलयवनस्पति जाति की जो ताल तमाल आदि वनस्पतियां हैं उनके स्वरूप का कथन करते हैं--'रायगिहे जाव एवं चयासी' इत्यादि। ____टीकार्थ--राजगृह नगर में भगवान से गौतम ने ऐसा कहा-ऐसा यहां यावत् शब्द से इस पाठ का ग्रहण हुआ है-'भगवान् का समपसरण हुआ, परिषत् अपने २ स्थान से निकली, धर्मोपदेश भगवान् ने दिया धर्म कथा को सुनकर परिषत् पीछे चली गई इसके बाद भगवान् को वन्दना करके, उन्हें नमस्कार करके, ऊर्यजानु हुए' गौतम ने दोनों हाथ जोड़कर भगवान से ऐसा पूछा-क्या पूछा ? सो वही अब स्पष्ट
હવે સૂત્રકાર વનસ્પતિની જાતના જે તાડ, તમાલ વગેરે વનસ્પતિ छ, तना २१३५तुं ४थन ४३ छ. 'रायगिहे जाव एवं वयासी' त्या:
ટીકાર્થ– રાજગૃહનગરમાં ભગવાનને ગૌતમ સ્વામીએ આ પ્રમાણે ५७ मङि यापत ४थी l प्रमाणेन। ५8 ५७ ४२॥ये। छ. २२નગરમાં ભગવાનનું સમવસરણ થયું. પરિષત ભગવાનને વંદના કરવા નગરની બહાર નીકળી, ભગવાને તેને ધર્મદેશના આપી. ધર્મદેશના સાંભળીને પરિષદુ ભગવાનને વંદના નમસ્કાર કરીને પિતાપિતાને સ્થાને પાછી ગઈ. તે પછી ભગવાનને વંદના નમસ્કાર કરીને ઉર્ધ્વજાનુ વાળા ગૌતમ સ્વામીએ બને હાથ જોડીને ઘણા જ વિનય સાથે પ્રભુને આ પ્રમાણે પૂછયું
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૪
