________________
-
भगवतीसरे स्वयमूहनीयाः। विशेषव्याख्या-एकादशशतकस्य प्रथमे उत्पलोदेश के पेति । 'ते णं भंते ! जीवा' ते शाल्यादिमूलादी समुत्पन्नाः खलु जीवा 'कि कण्ह लेस्मा नीलले स्सा काउलेस्ता' कि कृष्णलेश्याः नीललेश्याः कापोतलेश्याः, ते जीवाः कृष्ण-नील-कापोतिक-लेयासु कीदृगलेश्यावन्तो भवन्तीति प्रश्नः । उत्तरम्-'छब्बीसं भंगा' अत्र पविशतिभङ्गा भान्तीति। कृष्णनीलकापोत. लेश्याम एकवचनबहुवचनमोरसंयोगिनत्रयस्त्रयो भङ्गा इति, त्रयो भङ्गा एक पचनस्य३ त्रयो बहुवचनस्य३ एचे पडू मङ्गाः६ । द्विकसंगोगे प्रत्येकं चतुर्भङ्ग सद्भावाद् द्वादश मङ्गाः १२ । त्रिकसंगोगे एकवचनबहुवचनाभ्यामष्टौ भङ्गाः८ । से सर्वत्र दर्शनावरणीय से लेकर अन्तराय पर्यन्त सातों कों के संम्बन्ध में भी आलापक अपने आप जानना चाहिये, इस सम्बन्ध में विशेष व्याख्या ग्यारहवें शतकके प्रथम उत्पलोद्देशक में देख लेनी चाहिये,। अब गौतम ! प्रभु से ऐसा पूछते हैं-'ते गं भंते ! जीवा कि काहलेस्सा नीललेस्सा काउलेस्सा ?' हे भदन्त ! वे जीव-शाली आदि के मूल आदि में उत्पन्न हुए जीव क्या कृष्णलेष्यावाले, नीललेश्शावाले अथवा कापोतलेश्यावाले होते हैं ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं-'छब्बीसं भंगा' हे गौतम ! यहां छबीन भंग होते हैं जो इस प्रकार से हैं-कृष्ण, नील कायोत इन लेश्याओं में एकवचन और बहुवचन में असंयोगी ३-३ भंग होते हैं, एकवचन के तीन और बहुवचन के तीन इस प्रकार से ये ६ असंयोगी भंग हैं-द्विकसंयोग में प्रत्येक के चतुर्भग होने से १२ भंग होते हैं त्रिकसंयोग में एकवचन और बहुवचन को लेकर ८ भंग होते કમથી લઈને અન્તરાય સુધીના સાતે કર્મોના સંબંધમાં પણ પિતે આ લાકે બનાવી લેવા. આ સંબંધમાં વિશેષ કથન અગીયારમાં શતકના પહેલા ઉત્પલ ઉદ્દેશામાં જઈ લેવું જોઈએ.
वे गौतम२१॥भी प्रभुने में पूछे छे - ते गं भंते ! जीवा कि कण्हलेस्पा नोललेस्सा काउलेस्सा १' म ते ७ वी विरेना મૂળ વિગેરેમાં ઉત્પન્ન થયેલા છે તે શું કૃષ્ણલેશ્યાવાળા, નીલેશ્યાવાળા, स२१। पातवेश्यावाणा य छ १ मा प्रक्षन। उत्तम प्रभु छ है- 'छब्बीसं મળ' હે ગૌતમ!, અહિયાં ૨૬ છવીસ અંગે થાય છે. જે આ પ્રમાણે છે.-કુણ, નીલ અને કાપિત આ વેશ્યાઓમાં એકવચન અને બહુવચનમાં અસંગી ૩-૩ અંગે થાય છે. એકવચનના ૩ અને બહુવચન ના ૩ ત્રશુ એ પ્રમાણે અસંગી છ ૬ ભંગ થાય છે દ્વિક સંગમાં દરેક ના ચાર-ચાર ભંગ થાય છે. એ રીતે ક્રિકસંગી ૧૨ બાર ભંગ થાય છે. ત્રિક સ
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૪
