________________
१०८
भगवतीस्त्रे
___अथ विंशतीशतके दशमोद्देशकः प्रारभ्यते।। नवमोद्देशके चारणाः कथिताः ते च चारणाः सोपक्रमायुषो निरूपक्रमायुषोऽपि भवन्ति इतरेऽपि च सोपक्रमायुषो भवन्तीति दशमे सोपक्रमनिरूपक्रमादितया जीवा निरूपयिष्यन्ते, इत्येवं सम्बन्धेन आयातस्य दशमोद्देशकस्य इदमादिमं सूत्रम्-'जीवा गं' इयादि। __मूलम् -'जीवाणं भंते ! किं सोवकमाउया निरुवकमाउया? गोयमा! जीवा सोवकमाउया वि निरुवकमाउया वि। नेरइया णं पुच्छा गोयमा! नेरइया नो सोवकमाउया निरुवकमाउया।
दसवें उद्देशे का प्रारंभ नौवें उद्देशे में चारणों के विषय में कथन किया गया है सो ये धारण सोपक्रम आयुवाले और निरुपक्रम आयुवाले भी होते हैं तथा दूसरे भी संसारी जीव सोपक्रम आयुवाले और निरुपक्रम आयुवाले होते हैं किन्तु देव, नैरयिक, असंख्यात वर्ष की आयुवाले भोगभूमि के जीव-अर्थात् नारकी, देवता तथा असंख्यात वर्ष के आयुवाले युगलिक, उत्तम पुरुष और चरमशरीरी ये सप अनपवायुष्क-निरुपक्रम आयुवाले होते हैं सो इसी सोपक्रम और निरुपक्रम आयु के संबंध को लेकर इस १० वे उद्देशे में जीवों का निरूपण किया जायगा सो इसी कारण से इस १० वें उद्देशे का प्रारंभ किया जा रहा है'जीवा णं भंते ! किं सोवकमाउया निरुवकमाउया' इत्यादि ।
દસમા ઉદ્દેશાનો પ્રારંભનવમા ઉદ્દેશામાં ચારણના વિષયમાં કથન કરવામાં આવ્યું છે. આ ચારણ સેપક્રમ (નિમિત્તકારણથી જેને નાશ અગર કમ થઈ શકે) આયુષ્યવાળા અને નિરૂપક્રમ (કમ ન કરી શકાય તેવું) આયુષ્યવાળા હોય છે. પરંતુ દેવ, નૈરયિક, અસંખ્યાત વર્ષની આયુવાળા ભેગભૂમિના જીવ અર્થાત નારકી, દેવતા તથા અસંખ્યાત વર્ષની આયુવાળા યુગલિક, ઉત્તમપુરુષ અને ચરમશરીરી એ બધા અનપવર્ષાયુષ્ક-નિરુપક્રમ આયુવાળા હોય છે. તે આ શોપકમ અને નિરૂપક્રમ આયુના સંબંધને લઈને આ ૧૦ દસમાં ઉદ્દેશામાં છાનું નિરૂપણ કરવામાં આવશે. એજ કારણથી આ દસમા ઉદેશાને प्रार ४२वामां आवे छे. 'जीवा गं भंते ! किं सोवकमाउया.' त्यादि
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૪
