________________
भगवतीसत्रे कर्कशो देशो मृदुको देशाः गुरुकाः देशा लघुकाः देशः शीतो देश उष्णो देशः स्निग्धो देशाः रूक्षाः २, देशः कर्क शो देशो मृदुको देशाः गुरुकाः देशाः लघुकाः देशः शोतो देश उष्णो देशाः स्निग्धाः देशो रूक्ष इति तृतीयः ३, देशः कर्क शो देशो मृदुको देशाः गुरुकाः देशा लघुकाः देशः शीतो देश उष्णो देशाः स्निग्धाः देशाः रूक्षाः ४ । देशः कर्क शो देशो मृदुको देशाः गुरुकाः देशा लघुकाः देशः शोतो देशा उष्णाः देशः स्निग्धो देशो रूक्षः १, देशः कर्कशो द्वितीय भंग इसका इस प्रकार से है-'देशः कर्कशा, देशः मृदुका, देशाः गुरु काः, देशा लघुकाः, देशः शीता, देशा उष्गाः, देशः स्निग्धः, देशाः रूक्षाः २' तृतीय भंग इस प्रकार से है-'देशः कर्कशा, देशा मृदुकः, देशाः गुरुकाः, देशा लघुकाः, देशः शीतः, देश उष्णः, देशाः स्निग्धाः, देशः रूक्षः ३' चतुर्थ भंग इसका इस प्रकार से है-'देशः कर्कशः, देशः मृदुकः, देशाः गुरुकाः, देशाः लघुकार, देशः शीता देशा उष्णाः, देशाः स्निग्धाः, देशाः रुक्षाः४' तृतीय चतुर्भगी इस प्रकार से है-इसमें गुरु, लघु और शीत पदों में बहुवचनान्तता की गई है-इसका प्रथम भंग इस प्रकार से है-'देशः कर्कशः, देशः मृदुकः, देशाः गुरुकाः, देशा लघुकाः, देशाः शीताः, देश उष्णः, देशः स्निग्धः, देशः रूक्षः १' 'देशः कर्कशः देशः मृदुकः देशाः गुरुकाः देशा लघुकाः देशः शीतः देशा उष्णाः देशः स्निग्धः देशाः रूमाः२' पाताना महेशमा ४४ ४ ४शमा भूड અનેક દેશે.માં ગુરૂ અનેક દેશમાં લઘુ એકદેશમાં શીત અનેક દેશોમાં ઉષ્ણુ એકદેશમાં સિનગ્ધ અને અનેક દેશોમાં રૂક્ષ સ્પેશવાળે હોય છે. આ બીજી यतुम जाना मी छ. २ मा त 'देशः कर्कशः देशः मृदुकः देशाः गुरुकाः देशा लघुकाः देशः शीतः देशाः स्निग्धाः देशाः रूक्षाः३' पाताना એકદેશમાં કર્કશ એક દેશમાં મૃદુ અનેક દેશોમાં ગુરૂ અનેક દેશોમાં લઘુ એકદેશમાં શીત અનેક દેશોમાં સ્નિગ્ધ અને અનેક દેશમાં રૂક્ષ સ્પર્શવાળ હોય છે. આ બીજી ચતુર્ભગીને ત્રીજો ભંગ છે. અથવા તે 'देशः कर्कशः देशः मृदुकः देशाः गुरुकाः देशाः लघुकाः देशः शीतः देशा उष्णाः देशाः रूक्षाः४' अथवा ते पाताना देशमा ४४°श मे शमां भूह अने। દેશમાં ગુરૂ અનેક દેશમાં લઘુ એકદેશમાં શીત અનેક દેશોમાં ઉણ અનેક દેશોમાં સ્નિગ્ધ અને અનેક દેશોમાં રૂક્ષ સ્પર્શવાળ હોય છે. આ બીજી ચતમે ગીને ચે ભંગ છે. હવે ત્રીજી ચતુર્ભગીના ભંગ બતાવવામાં આવે છે–તેમાં ગુરૂ, લઘુ અને શીતપમાં બહુવચનને પ્રયોગ કરવામાં मा छ. 'देशः कर्कशः देशः मृदुकः देशाः गुरुकाः देशाः लघुकाः देशाः शीताः
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૩