________________
प्रमैयचन्द्रिका टीका श०२० उ०५ सू०६ अष्टप्रदेशिकस्कन्धस्य वर्णादिनि० ८०३ इहापि चत्वारो भङ्गा इति विस्पर्श षोडश भङ्गा भवन्तीति । यदि चतुःस्पर्शस्तदा देशः शीतो देश उष्णो देशः स्निग्धो देशो रूक्षः १, देशः शीतो देश उष्णो देशः स्निग्धो देशा रूक्षाः २, देशः शीतो देश उष्णो देशाः स्निग्धाः देशो रूक्षः मुख्य करके शीतस्पर्श और उष्ण स्पर्श को गौण किया गया है इसी प्रकार से ४ भंग रूक्ष स्पर्श को मुख्य करके बनाये जाते हैं-जैसे 'सर्वः रूक्षः देश: शीतः देश उष्णः १, सर्वः रूक्षः देशः शीता, देशा उष्णाः २, सर्वः रूक्षः देशाः शीताः, देश उष्णः ३, सर्वः रूझा देशाः शीताः, देशा उष्णाः ४' इस प्रकार से ये चार भंग अष्टप्रदेशिक स्कन्ध में त्रिवर्णों को आश्रित करके होते हैं। ____ यदि वह चतुःस्पर्शवाला होता है-तो यहां १६ भंग इस प्रकार से होते हैं-'देशः शीतः, देश उष्णः, देशः स्निग्धः देशो रूक्षः १ देशः शीतः, देश उष्णा, देशः स्निग्धः, देशाः रूक्षाः २' देशः शीता, as: સર્વાશથી તે સ્નિગ્ધ સ્પર્શવાળે એક દેશમાં ઠંડા સ્પર્શવાળે અને એક દેશમાં ઉણુ સ્પર્શવાળે હોય છે. આ રીતે આ ચાર ભંગો સમજવા. આમાં સ્નિગ્ધ સ્પર્શને મુખ્ય બનાવીને અને ઠંડા અને ઉષ્ણ સ્પર્શને ગૌણ રૂપે બતાવ્યા છે. આજ રીતના ચાર અંગે રૂક્ષ સ્પશને મુખ્ય બનાવીને બનાवाम माव छ. २-'सर्वः रूक्षः देशः शीतः देश उष्णः१' सशिथी a રૂક્ષ સ્પર્શવાળ હોય છે તથા એક દેશમાં ઠંડા સ્પર્શવાળે અને એક દેશમાં GY ५ पाणे डाय छे. १ मा 'सर्व: रूक्षः देशः शीतः देशा उष्णाः२' સર્વાશથી તે રૂક્ષ સ્પર્શવાળે એક દેશમાં ઠંડા સ્પર્શવાળે અને અનેક દેશોમાં S! २५ गाणे डाय छ. २ अया 'सर्व: रूक्षः देशाः शीताः देश उष्णः३' સર્વાશથી તે રૂક્ષ સ્પર્શવાળે અનેક દેશોમાં ઠંડા પશવાળે અને એક शिमi aY २५शाणी डाय छे. 3 अथवा 'सर्वः रूक्षः देशाः शीताः देशाः ઉorદક સર્વાશથી તે રૂક્ષ સ્પર્શવાળે અનેક દેશોમાં ઠંડા સ્પર્શવાળે અને અનેક દેશમાં ઉણુ સ્પર્શવાળ હોય છે. ૪ આ રીતના આ ચાર અંગે આઠ પ્રદેશી કંધમાં ત્રણ વર્ષોના આશ્રયથી થાય છે.
જે તે ચાર સ્પર્શેવાળે થાય તે તેને સોળ ભેગે આ પ્રમાણે થાય छे-'देशः शीतः देश उष्णः देशः स्निग्धः देशोः रूक्षः१' मे देशमा ४१२५४. વાળો એક દેશમાં ઉણુ સ્પર્શવાળે એક દેશમાં સ્નિગ્ધ સ્પર્શવાળે અને કોઈ એક દેશમાં રૂક્ષ સ્પર્શવાળો હોય છે. આ પહેલે ભંગ શીત ઉણ. दिन भने ३६ २५५ । ५४ाथी ये छ. १ 'देशः शीतः देश उष्णः देशः स्निग्या देशाः रूक्षाः२' मे शमा ४ २५शवाणी के शमा स्लिप
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૩
