________________
७३४
भगवती सूत्रे
कालर य नीलए य लोहियगा य हालिदए य' ३' स्यात् कालश्व नीलव लोहिताच हाद्रिश्रेति उपान्त्ये बहुवचनं शेषेषु एकवचनमाश्रित्य तृतीयो मंगः ३, 'एवमेष चक्क मोगेणं पन्नरसभंगा भाणियन्त्रा' एत्रमेते चतुष्कसंयोगेन वर्णानां पञ्चकत्वेन पञ्चदश गंगा मणितव्याः कियत्पर्यन्तं भणितव्याः १ तत्राह - 'जाय ' इत्यादि, 'जाव सिय कालगा य नीलगाय लोहियगा य हालिए य १५' यात् tara stotra atara लोहिताश्र हारिद्रवेति पञ्चदश पर्यन्तं भंगा भणिवण्याः,
की विवक्षा हुई है २ - सिय कालए य, नीलए य, लोहिया य, हालि ६ए य' वह अपने किसी एक प्रदेश में कृष्णवर्ण वाला, किसी एक प्रदेश में नीलेवर्ण वाला, अनेक प्रदेशों में लोहितवर्ण वाला और एक प्रदेश में पीलेवर्ण वाला हो सकता है ३ यह तृतीय भंग तृतीय पद में बहुवचन और शेषपदों में एकवचन लेकर हुआ है ३, 'एवमेए चक्क संजोगेणं पन्नरसभंगा भाणिकवा' इस प्रकार ये चतुष्क संयोग में, वर्णों के पांच होने से १५ भंग कहना चाहिये पन्द्रहवां भंग 'जाब सिय कालगाय, नीलगाय, लोहिया य, हालिद्दए य' यह है - इसके अनु. सार वह अपने अनेक प्रदेशों में कृष्णवर्ण वाला, अनेक प्रदेशों में नीलेवर्ण वाला, अनेक प्रदेशों में लोहितवर्ण वाला और एक प्रदेश में पीले वर्ण वाला हो सकता है यहां अनेक प्रदेशों से दो प्रदेश गृहीत हुए हैं। इनमें सूत्रकार ने स्वयं प्रथम द्वितीय तृतीय और अन्तिम १५ वां इन
य नीर य, लोहिया य, हालिदा य३' ते पोताना अर्थ प्रदेशमां डाणा વધુ વાળા, કેઈ એક પ્રદેશમાં નીલવણુ વાળે અનેક પ્રદેશેામાં ચાર પ્રદેશામાં લાલ વાળે અને એક પ્રદેશમાં પીળાવ વાળા હાય છે. આ ત્રીજા ભંગના ત્રીજા પદમાં બહુવચન અને બાકીના પદોમાં એકવચનને પ્રયેળ થયેા છે. 'पत्र मेए चउकसं जोगेण पन्नरसभंगा भाणियन्त्रा' या रीते सात प्रदेशવાળા સ્કંધમાં ચાર સયાગી પંદર ભંગા પાંચ વર્ણીને લઇને થાય છે. પંદરમે ભગ આ પ્રમાણે છે—
'जाव सिय कालगाय, नीलगा य लोहियगा य, हालिए य' मा प्रभा છે. તે પેાતાના અનેક પ્રદેશોમાં કાળાવણુ વાળા હોય છે. અનેક પ્રદેશેામાં નીલ વણુ વાળા હૈય છે. અનેકપ્રદેશોમાં લાલવણુ વાળે! હાય છે. તથા કાઈ એક પ્રદેશમાં પીળાવણ વાળા હેાય છે. આ લગેમાં અનેક પ્રદેશ કહેવાથી ખમ્મે પ્રદેશ લેવાના છે. આ પંદર ભંગામાં સૂત્રકારે પાતે પહેલેા, ખીજ્ર, ત્રીજ્ર
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૩
