________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२० उ०५ ०३ पञ्चप्रदेशिकस्कन्धनिरूपणम्
६४९
णवदेवेति । 'सिय नीलए य लोहियए य, सिय नीलए य हालिए य, सिय नीलए य सुकिल्लए य, सिय लोहियए य हालिए य, सियं लोडियए य सुकिल्लए य' एषु सर्वेष्वपि चत्वारश्वत्वारो भङ्गा मवन्ति मङ्गप्रकाराश्च अत्रेव - पूर्वपदर्शितः चतुःप्रदेशिक प्रकरणादेव अवगन्तव्या एवमेते दशद्विकसयोगा मङ्गा भवन्ति दशानामपि चतुः संख्यया गुणने पुनश्चत्वारिंशद्भङ्गा भवन्ति इति चतुष्यदेशिकप्रकरणात् द्रष्टव्यं ज्ञातव्यं चेति । 'जइ तित्रन्ने' यदि पञ्चपदेशिकः स्कन्धः त्रिवण चतुष्पदेशी स्कन्ध के प्रकरण में किया जा चुका है अतः वहीं से इसे भी जाना जा सकता है । इस प्रकार से कृष्णवर्ण के साथ नीलादिवणों का योग कर भंग प्रकार प्रकट किया है। अब नीलवर्ण के साथ आगे के वर्णों का योगकर के भंग प्रकार प्रदर्शित किया जाता है-'सिय नीलए
लोहियए १ सिय नीलए य हालिइए य सिय नीलए य सुकिल्लए य सिय लोहियए य हालिए य सिय लोहियए य सुकिल्लए य सिय हालिदए य सुकिल्लए ये इस प्रकार से ये विकसंयोगी १० मंग होते हैं-४ कृष्णवर्ण की प्रधानता से ४ नीलवर्ण की प्रधानता से ३, लालवर्ण की प्रधानता से दो और एक पीतवर्ण की प्रधानता से इन १० द्विक संयोगों के प्रत्येक के ४-४ भंग और होते हैं जैसा कि ऊपर में प्रकट किया जा चुका है अतः सव द्विकसंयोगी भंग ४० हो जाते हैं यह सब विषय चतुष्यदेशी स्कन्ध के प्रकरण से देख लेना चाहिए ।
વિષયમાં ત્યાંના પ્રકરણમાં કરેલ વઘુન પ્રમાણે સમજવું આ રીતે કાળાવણું સાથે નીલવણુ વિગેરે વર્ણના ચેગ કરવાથી જે ભગેા અને છે તે પ્રકાર અહિયાં કહ્યો છે. હવે નીલવર્ગુની સાથે ખીજા વર્ષોંના ચેાગથી જે ભ'ગા અને
ते ताववामां आवे छे. सिय नीलए य लोहियए य१' 'सिय नीलए य हालिए यर, सिय नीलए य सुकिल्लए य सिय लोहियए य हालिए य सिय लोहियय सुकिलए य सिय हालिदए य सुकिलए य' मा रीते या द्विः संयोगी १० हस ભગા અને છે. કાળાવણની મુખ્યતામાં ૪ ચાર ભંગા નીલવણુની પ્રધાનતામાં ૩ ત્રણ ભંગા તથા લાલવષ્ણુની મુખ્યતામાં બે ભંગા તથા. પીળાવણ ની પ્રધાન તામાં ૧ એક 'ગ એ રીતે દ્વિક સંચાગી દસ લ`ગેામાં તેના એકવ અને અનેકપણાથી ૪-૪ ચાર ચાર ભગા ખીજા થાય છે. જે ઉપર બતાવ્યા છે. એ રીતે દ્વિકસ'ચેાગી કલ ૪૦ ચાળીસ ભંગા કહ્યા છે. આ તમામ પ્રકરણ ચાર પ્રદેશી કધના પ્રકરણમાં કહેલ છે તે પ્રમાણે ત્યાંથી સમજી લેવું. ગ્રંથ વિસ્તાર ભયથી અહિયાં કહેલ નથી,
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૩
