________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२० उ०५ सू०१ पुद्गलस्य वर्णादिमत्वनिरूपणम् ५५३ माणुद्वय जनितत्वात् द्विप्रदेशिकस्कन्धोऽपि लोहितशुक्लात्मकवर्णद्वयबाने। भवतीति नवमो भङ्गः ९ । अथ हारिद्रवर्णमुख्यतामाश्रित्यैकं भङ्गमाह-'सिय हालि हुए य सुकिल्लए य' स्यात् हारिद्रश्च शुक्लश्च, हारिद्रशुक्लात्मकवर्णद्वयवत् परमाणुद्वयजनितत्वात् द्विपदेशिकावयवी अपि पीनशुक्लात्मकवर्णद्वयवानेव भवतीति दशमो भङ्गः १० । सम्प्रति द्विकसंयोगिभङ्गस्योपसंहारं कुर्वन्नाह-एवं एए दुयासंयोगे दसभंगा' एत्रम्-प्रदर्शितप्रकारेण द्विकसंयोगे वर्णद्वयमूलक संयोगे दशभङ्गा भवन्ति । यद्यपि द्विकसंयोगे पश्चवर्णानां परस्परं विशेष्यविशेषणभावव्यत्यासेन विंशतिर्भङ्गाः संभवन्ति तथापि पूर्वपूर्वस्य उत्तरोत्तरत एव परस्परं वर्ण वाले परमाणु से जन्य होने के कारण लालवर्ण वाला और शुभ्र वर्ण वाला भी कदाचिन हो सकता है । अब पीतवर्ण की मुख्यता करके उसके साथ श्वेत वर्ण को संयुक्त कर जो केवल एक ही भंग बनता है वह 'लिय हालिदए य सुकिल्लए य' इस प्रकार से है इस भंग में उस द्विप्रदेशी स्कन्ध को पीतवर्ण वाले एक परमाणु से और शुक्लवर्ण के दूसरे परमाणु से जन्य होने के कारण पीन शुक्लात्मक वर्णद्वय वाला ही कहा गया है इस प्रकार से यह १० वां भंग है 'एवं एए दुयासंयोगे दस भंगा'ये १० भंग द्विक संयोगी है अर्थात् पांच वर्गों में से क्रमशः एकर वर्ण को मुख्य करके और गौण करके बने है यद्यपि द्विक संयोग में पांच वर्षों के आपस में विशेष्य-विशेषण भाव के उलट फेर कर देने से २०, भंग हो सकते हैं फिर भी पूर्व पूर्व को उत्तरोत्तर के साथ ही અવયવ રૂપ એક લાલ વર્ણવાળા પરમાણુથી અને બીજા ધોળા વણુ વાળા પરમાણુથી થનાર હોવાના કારણે કદાચિત્ લાલ વર્ણ વાળા અને ધોળાવણું વાળા પણ થઈ શકે છે.
હવે પીળા વર્ગ ને મુખ્ય બનાવીને અને તેની સાથે જોળા વર્ણ ને भेगवीर २१ मे सन छे ते 'सिय हालिहए य सुकिल्लए य' । પ્રમાણે છે. આ ભંગમાં તે બે પ્રદેશ સ્કંધને પીળાવર્ણવાળા એક પરમારાથી અને ધોળા વર્ણવાળા બીજા પરમાણુથી થવાવાળા હોવાથી પીળા અને ઘેળા सम मे १ जो हो छ. सेशते थे सभा न छे. 'एवं एए दयासंयोगे दस भंगा' से शत मा द्विसयोगी इस स! मने छे. मातू पांय पर्ण પિકી એક વર્ણને કમથી મુખ્ય બનાવીને અને તેની સાથે બીજા નીચેના વણને મેળવીને એટલે કે ગૌણ કરીને બને છે. જે કે દ્વિક સાગમાં પાંચ વર્ષોના પરસ્પરમાં વિશેષ્ય વિશેષણ ભાવને ફેરફાર કરવાથી ૨૦ વીસ ભંગ બની શકે છે. તો પણ પૂર્વ-પર્વને ઉત્તરોત્તરની સાથે જ મેળવવાથી ૧૦ દસ
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૩
