________________
भगवतीसूत्रे दशशतकस्य षष्ठोद्देशके कथितं तथैव इहापि सर्वमवगन्तव्यम् कियत्पर्यन्तं तत्रत्यं पकरणं ज्ञातव्य तत्राह-'जाव' इत्यादि, यावत् स्यात् चतुःस्पर्शों द्विपदेशिका स्कन्धः, एतत्पर्यन्तम् , तथाहि-तत्रत्यं प्रकरणम् 'दुपएसिए णं भंते ! खंधे कइवन्ने पुच्छा ? गोयमा ! सिय एगवन्ने सिय दुवन्ने सिय एगगंधे सिय दुगंधे, सिय एगरसे सिय दुरसे सिय दुफासे सिय तियफासे सिय चउफासे' द्विपदेशिका खल भदन्त ! स्कन्धः कतिवर्णः पृच्छा ? कतिगन्धः कतिरसः कतिस्पर्शः ? इति प्रश्नः, स्यादेकवर्णः स्याद् द्विवर्णः, स्यादेकगन्धः स्याद् द्विगन्धः, स्यादेकरसः स्याद् द्विरसः, स्याद् द्विस्पर्शः स्यात् त्रिस्पर्शः स्यात् चतुःस्पर्श इत्युत्तरम् ॥ कथन १८ वे शतक के छठे उद्देशे में किया गया है वैसा ही सब कथन यहां पर यावत् वह कदाचित् चार स्पों वाला होता है यहां तक का करना चाहिये वहां का वह प्रकरण इस प्रकार से है
प्र.-'दुप्पएसिए गं भंते ! खंधे कइवन्ने पुच्छा'
उ०-'गोयमा ! सिय एगवन्ने, सिय दुवन्ने, सिय एगगंधे, सियदुगंधे, सिय एगरसे, सिय दुरसे, सिय दुफासे, सिप तियफासे, सियच उफासे' हे भदन्त ! द्विप्रदेशिक स्कन्ध कितने वर्णवाला होता है ? आदि प्रश्न का उत्तर-हे गौतम ! द्विप्रदेशिक स्कन्ध कदाचित् एक वर्णवाला होता है, कदाचित् दो वर्णों वाला होता है, कदाचित् एक गंधवाला होता है कदाचित् दो गंधो वाला होता है, कदाचित् एक रसवाला होता है, कदाचित् दो रसों वाला होता है, कदाचित् वह दो स्पों वाला होता है कदाचित् तीन स्पर्शो वाला होता है और कदा ૧૮ અઢારમાં શતકના છઠ્ઠા ઉદ્દેશામાં જેવું કથન કર્યું છે તેવું જ કથન અહિયાં યાવત્ તે કદાચિત સ્પર્શીવાળા હોય છે. અહિ સુધીનું સમજી લેવું. ત્યાંનું તે પ્રકરણ આ પ્રમાણે છે.
प्रश्न 'दुप्पएसिए णं भंते ! खधे कइवण्णे पुच्छा'
उ० 'गोयमा! सिय एगवन्ने, सिय दुवण्णे सिय एगांधे सिय दुगंधे, सिय एगरसे, सिय दुरसे, सिय दुफासे, सिय तिय फासे, मिय चउप्फासे' હે ભગવન બે પ્રદેશવાળા સ્કંધ કેટલા વણ વાળા હોય છે? તેના ઉત્તરમાં પ્રભુ કહે છે કે હે ગૌતમ ! બે પ્રદેશ સ્કંધ કેઈવાર એક વર્ણવાળો હોય છે. કદાચિત બે વર્ષોવાળો હોય છે. કોઈવાર એક ગંધવાળો હોય છે અને કોઈવાર બે ગંધવાળો હોય છે. કેઈવાર એક રસવાળો હોય છે. કઈવાર બે રસેવાળો હોય છે, કેઈવાર તે બે સ્પર્શવાળો હોય છે. કોઈવાર ત્રણ સ્પર્શેવાળો હોય છે. અને કેઈવાર ચાર સ્પર્શેવાળો હોય છે. આ અઢારમાં
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૩
