________________
भगवतीसूत्रे तं जहा मणपणिहाणे वइपणिहाणे कायपणिहाणे। नेरइयाणं भंते! कइविहे पणिहाणे पन्नत्ते ? एवंचेव एवं जाव थणियकुमाराणं। पुढवीकाइयाणं पुच्छा गोयमा! एगे कायपणिहाणे पन्नत्ते, एवं जाव वणस्सइकाइयाणं । बेइंदियाणं पुच्छा गोयमा ! दुविहे पणिहाणे पन्नत्ते तं जहा वइपणिहाणे य कायपणिहाणे य एवं जाव चउरिंदियाणं। सेसाणं तिविहे वि जाव वेमाणियाणं । कइविहे णं भंते ! दुप्पणिहाणे पन्नत्ते गोयमा! तिविहे दुप्पणिहाणे पण्णत्ते तं जहा मणदुप्पणिहाणे वइदुप्पणिहाणे कायदुप्पणिहाणे जहेव पणिहाणेणं दंडगो भणिओ तहेव दुप्पणिहाणेणं विभाणियव्यो। कइविहे णं भंते ! सुप्पणिहाणे पन्नत्ते? गोयमा! तिविहे सुप्पणिहाणे पन्नत्ते तं जहा मणसुप्पणिहाणे वइसुप्पणिहाणे कायसुप्पणिहाणे। मणुस्साणं भंते! कइविहे सुप्पणिहाणे पन्नत्ते? एवं चेव। सेवं भंते ! सेवं भंते! ति जाव विहरइ। तएणं समणे भगवं महावीरे जाव बहिया जणवयविहारं विहरइ ॥सू०२॥
छाया-कतिविधः खलु भदन्त ! उपधिः प्रज्ञप्तः गौतम ! त्रिविधः उपधिः प्रज्ञप्तः तद्यथा कर्मों पधिः, शरीरोपधिः, बाह्यभांडामात्रोपकरणोपधिः । नैरयिकाणां भदन्त ! पुच्छा गौतम ! द्विविधः उपधिः प्रज्ञप्तः तद्यथा कोपधिश्च शरीरोपधिश्च शेषाणां त्रिविध उपधिः एकेन्द्रियनितानां यावद्वैमानिकानाम् । एकेन्द्रियाणां द्विविध उपधिः प्रज्ञप्तः तद्यथा कर्मोपधिश्च शरीरोषधिश्च । कतिविधः खलु भदन्त ! उपधिः प्रज्ञप्तः ? गौतम ! त्रिविध उपधिः प्रज्ञप्तः तद्यथा सचित्तः, अचित्तः, मिश्रितः, एवं नैरयिकाणामपि एवं निरवशेषं यावद्वैमानिकानाम् । कतिविधः खलु भदन्त ! परिग्रहः प्रज्ञप्तः गौतम ! त्रिविधः परिग्रहः प्रज्ञप्तः तद्यथा कर्मपरिग्रहः, शरीरपरिग्रहः, बाह्यभाडामात्रोपकरणपरिग्रहः । नैरयिकाणां भदन्त ! एवं यथा उपधिना द्वौ दण्डको भणितौ तथा परिग्रहेणापि द्वौ दण्डको भणितव्यौ।
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૩