________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०१८ उ०२ सू०१ कात्तिकश्रेष्ठिनश्चरमत्वनिरूपणम् ६१७ प्रथमासनिकः, प्रथमं मुख्यम् आसन-स्थानं यस्य स मध्यमासनः स एव प्रथमा सनिकः सर्वेषां मध्ये पोषकत्वात् श्रेष्ठः उक्तश्च
'जिणधम्मभाविएणं न केवलं धम्मो धणाआवि ।
णेगम अट्ठहियसहस्सो, जेण कओ अप्पणो सरिसो' ॥१॥ छाया-जिनधर्मभावितेन, न केवलं धर्मतो धनतोऽपि ।
नगमाष्टाधिकसहस्रो, येन कृत आत्मनः सदृशः ॥१। 'णेगमहप्तहस्सस्स' नैगमाष्टसहस्रस्य अष्टाधिकसहस्रवणिजाम् 'बहुसु कज्जेसुय कारणेसुय' बहुषु-अनेकपकारकेषु कार्येषु तदहकार्यतन्मर्मश्रवणतद्रक्षण तत् नैगम शब्द का अर्थ वर्गिकजन है । वणिजनों के मध्यमें इसे प्रथम स्थान प्राप्त था इसीलिये इसे प्रथमासनिक कहा गया है । तात्पर्य कहने का यह है कि यह उन सबका पोषक जैसा था। कहा भी है। 'जिण धम्मभाविएणं' इत्यादि, जिनधर्म से वासित आत्मा केवल धर्म से दूसरों को सहायक होने से श्रेष्ठ नहीं माना जाता है। किन्तु जो अपने द्रव्य से भी अपने १००८ साधर्मिक बन्धुओं को सहायता पहुँ. चाता है-उन्हे अपने जैसा बना लेता है वह श्रेष्ठ माना जाता है। इसी कारण यह ‘णेगमहसहस्सस्म' १००८ वणिकजनों को उनके 'बहुसु कज्जेसु य कारणे सु य' अनेक प्रकार के गार्हस्थिक कृत्यों में उसकी धर्माराधना में, धर्म के संरक्षण करनेरूप कार्यों में, एवं उनके निज सम्बन्धी आदि जनों के सन्मान आदि करने के कार्यों में समय २ पढमासणिए" नाम । म ११ - थाय छे. पलनामा તેને મુખ્ય સ્થાન પ્રાપ્ત થયું હતું. તેથી તેને પ્રથમાસનિક કહ્યા છે. કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે તે કાર્તિક શેઠ આ બધાને પોષણ કરનાર હતો. अधु. ५६ छ , “जिगधम्मभाविएणं इत्यादि" नियमाथी पासित मात्मा હતે પરમ ધર્માત્મા હતો એટલે કે કેવળ ધર્મથી બીજાને સહાયક થવાથી શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવતું નથી. પરંતુ જે પિતાના ધનથી પણ એક હજાર આઠ પિતાના સાધર્મિક બંધુઓને સહાયતા કરે છે. અર્થાત્ તેઓને પિતાના જેવા શ્રેષ્ઠ બનાવી લે છે. તેને શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. તેજ ४॥२५था “णेगमसहस्सस्स" तो मे १२ मा पसिनाने पाताना "बहुसु कज्जेसु य कारणेसु य" भने १२ना घ२५ समधी इत्यामा तनी ધર્મારાધનમાં સુસંરક્ષણ કરવા વાળા કાર્યમાં તેમજ પિતાના અંગત સંબંધી વિગેરે જનોમાં સન્માન કરવા ઈષ્ટ રૂપ કાર્યોમાં ગુમારતા મુનીમ તરીકે રાખ્યા હતા. દરેક સમયે કાતિક શેઠ તેઓને સહાયક થતું હતું. તેમજ તેઓને
भ० ७८
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૨
