________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०१७ उ०१२ सू०१ एकेन्द्रियाणामाहारादिनिरूपणम् ५२५ 'सव्वत्थोवा एगिदियाणं तेउलेस्सा' सर्वस्तोका एकेन्द्रियाणां मध्ये तेजोलेश्याः सर्वापेक्षया तेजोलेश्यावन्त एकेन्द्रियजीवाः स्वोका अल्पाः सर्वापेक्षया एतेषामेव अल्पत्वमिति 'काउलेस्सा अवगुणा' कापोतिकलेश्याः अनन्तगुणाः, तेजोलेश्या युक्ते केन्द्रियजीवापेक्षया कापोतिकलेश्यावन्त एकेन्द्रियजीवा अनन्तगुणाः 'नील लेस्सा विसेसाहिया' नीललेश्या विशेषाधिकाः कापोतिकलेश्यायुक्तै केन्द्रियजीवा पेक्षया नीललेश्यावन्त एकेन्द्रियजीवा विशेषाधिका इत्यर्थः, 'कण्हलेसा विसेसाहिया' कृष्णलेश्या विशेषाधिकाः नीललेश्यायुक्तै केन्द्रियजीवापेक्षया कृष्णलेश्यावन्त एकेन्द्रियजीवा विशेषाधिकाः तत्थ सर्वतः स्वोकाः तेजोलेश्यावन्त एकेन्द्रियाः सर्वतोऽधिकाः कृष्णलेश्यावन्त एकेन्द्रियजीवाः । 'एएसि णं भंते !" एतेषां खलु भदन्त ! 'एगिंदियाणं कण्इलेस्साणं इड्डी०' एकेन्द्रियाणां कृष्णलेश्याप्रभु कहते हैं - 'गोयमा । सव्वत्योवा एगिंदियाणं तेउलेस्सा' हे गौतम! कृष्णादिलेवावाले एकेन्द्रिय जीवों में सब से कम तेजोलेश्यावाले एकेन्द्रिय जीव हैं। क्योंकि सर्व की अपेक्षा इनमें ही अल्पता है। 'काउलेस्सा अनंतगुणा' तेजोलेश्यायुक्त एकेन्द्रिय जीवों की अपेक्षा का पोतिक लेइयावाले एकेन्द्रिय जीव अनन्त गुणित हैं । 'णीललेस्सा विसेसाहिया' कापोतिक लेश्यायुक्त एकेन्द्रिय जीवों की अपेक्षा नीललेपावाले एकेन्द्रिय जीव विशेषाधिक हैं। 'कण्हलेस्सा विसेसाहिया' तथा नीललेइपायुक्त एकेन्द्रिय जीवों की अपेक्षा कृष्णलेइयावाले एकेन्द्रिय जीव विशेषाधिक हैं । इस प्रकार सब से अल्प तेजोलेश्यावाले एकेन्द्रिय जीव हैं । और सब से अधिक कृष्णलेइवावाले एकेन्द्रिय जीव हैं । अब गौतम प्रभु से ऐसा पूछते हैं - एएसि णं भते !
-
- 'गोयमा ! सव्वत्थोत्रा एगिंदिया णं ते उलेस्सा' हे गौतम दृष्या हिश्याबाजा એકેન્દ્રિય જીવામાં બધાથી અલ્પ-કમ તેોલેશ્યાવાળા એકેન્દ્રિય જીવા છે, भडे सर्वांनी अपेक्षा तेनासां अध्यता छे 'काउलेस्सा अणतगुणा' ते. લેશ્યાવાળા એકેન્દ્રિય જીવાની અપેક્ષાએ કાર્પાતિક તોલેશ્યાવાળા એકેન્દ્રિય अनन्त गुणा छे. 'णीललेस्सा विसेसाहिया' अयोति सेश्यावाजा येडेन्द्रिय भवानी अपेक्षा नीलोश्यावाणा मेहेन्द्रिय विशेषाधि छे. 'कज्हलेरखा विसे साहिया' नीस बेश्यावाजा थेन्द्रिय भवानी अपेक्षाओ दृष्युयेश्यावाणा ये ન્દ્રિય જીવ વિશેષાધિક છે. અને બધાથી અધિક કૃષ્કુલેશ્યાવાળા એકેન્દ્રિય જીવ છે. હવે ગૌતમસ્વામી તેમની ઋદ્ધિના અલ્પ અને મહુત્તાના વિષમાં પ્રશ્ન १२ छे - ' पर्गिदियाणं कण्हलेस्साणं इड्ढी ' हे भगवन द्रुष्णु विगेरे बेश्याबाजा
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૨