SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 367
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ प्रमैयचन्द्रिका टीका श०१७ उ०१ सू०२ तालदृष्टान्तेन कायिक्यादिक्रियानि० ३५३ अत्रैव तालवृक्षनिवर्तकजीवाः ४, अत्रैव फलनिवर्तकजीवाः ५, उपग्राहकजीवाः ६ । एवं मूलादिद्वारेगापि वाच्यानि, तान्येव, दर्शयितुमाह-'पुरिसे णं भंते !' इत्यादि । 'पुरिसे णं भंते !' पुरुषः खलु भदन्त ! 'रुक्खस्स मूलं पचालेमाणे वा' वृक्षस्य मूलं प्रचालयन् वा 'पवाडेमाणे वा' अधः प्रपातयन् वा, 'कइ किरिए' कतिक्रियः ? यः खलु वृक्षस्य मूलं कम्पयति अधः पातयति तस्य कति क्रिया भवन्ति ? इति प्रश्नः, भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि । 'गोयमा' हे गौतम ! 'जावं च णं से पुरिसे रुकवस्स मूलं पचालेइ वा पवाडेइ वा' यावत् च खलु स पुरुषो वृक्षस्य मूलं पचालयति वा प्रपातयति वा 'तावं च णं से पुरिसे काइयाए जाव पंचहि किरियाहि पुढे' तावत् च खलु स पुरुषः कायिक्यादिपञ्चमिः करके ये ६ स्थान कहे हैं-एक चालक पुरुष, २ ताल फल निर्वर्तक अनेक जीव, ३ गिरने के प्रतिफल की गुरुता को लेकर पुरुष क्रिया ४ तालवृक्ष निर्वर्तक अनेक जीव, ५ फलनिर्वतक अनेक जीव और उपग्राहक जीव ६ । इसी प्रकार से मूलादि द्वार भी कहलेना चाहिये-इसी बात को सूत्रकार स्पष्ट करके दिखलाते हैं 'पुरिसेणं भंते ! रुक्खस्स मूलं पचालेमाणे वा पवाडेमाणे वा कइकिरिए' इनमें गौतमने प्रभु से ऐसा पूछा है-हे भदन्त ! कोई पुरुष यदि वृक्षके मूल को हिलावे अथवा उसे गिरावे तो वह पुरुष कितनी क्रियाओंवाला होता है ? इसके उत्तर में प्रभुने कहा-'गोयमा! जावं च णं से पुरिसे रुक्खस्स मूल पचालेइ वा, पवाडेह वा' हे गौतम! जो पुरुष वृक्ष के मूल को हिलाता है, अथवा उसे चलता है 'तावं च णं से पुरिसे काइयाए जाव पंचहि किरियाहि पुढे' वह पुरुष कायिक आदि पांच क्रियाओं से स्पृष्ट होता है।' છે. હલાવનાર પુરુષ (૧) તાડફળને વર્તક અનેક જીવ (૨) પડવાવાળા ફળની ગુરૂતાને લઈને પુરુષને લાગતી ક્રિયા (૩) તાડ વૃક્ષ નિર્વક અનેક જીવ (૪) ફળ નિવર્તક અનેક જીવ (૫) અને ઉપગ્રાહક જીવ (૬) આજ રીતે મૂળ વગેરેના વિષયમાં પણ સમજવું, એજ વાતને સ્પષ્ટ કરવા માટે સૂત્ર ४१२ ४ छ, “पुरिसे ण भंते ! रुक्खस्स मूलं पचालेमाणे वा, पवाडे माणे वा कइकिरिए” मामा गौतम स्वामी प्रसुन से पूछे छे भगवन् ! ४ પુરુષ જે વૃક્ષના મૂળને હલાવે અથવા તેને પાડે તો તે પુરુષ કેટલી ક્રિયા वाणे थाय छ, तन। उत्तरमा प्रभु छ , "गोयमा जावं च णं से पुरिसे रूक्खस्स मूलं पचालेइवा पवाडेइवा" 8 गौतम २ पुरुष आउना भूजन डावे मया तर ५७13 “तावं च णं से पुरिसे काइयाए जाव पंचहि किरि याहि पुढे" ते पुरुष यिही विगरे पाय लियाथी स्पृष्ट थाय छे. ते पाये શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૨
SR No.006326
Book TitleAgam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 12 Sthanakvasi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1968
Total Pages710
LanguageSanskrit, Hindi, Gujarati
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bhagwati
File Size41 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy