________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०१६ उ० ६ सु० ४ गन्धग्रहणनिरूपणम् २४९
अनन्तरं स्वप्नाः कथिताः ते च स्वप्नाः न चक्षुरिन्द्रियग्राह्याः इत्यचक्षु ग्राह्यता साधर्म्यण गन्धपुद्गलानां वक्तव्यतामभिधातुमोह-'अह भंते' इत्यादि ।
मूलम्- 'अह भंते कोट्रपुडाण वा जाव केयइपुडाण वा अणुवायंसि उभिजमाणाणं वा जाव ठाणाओ वा ठाणं संकामिजमाणाणं किं कोट्रे वाइ जाव केयई वाइ गोयमा ! नो कोट्रे वाई जाव नो केयई वाइ घाणसहगया पोग्गला वांति सेवं भंते ! सेवं भंते ! त्ति' ॥सू०५॥ __ छाया-अथ भदन ! कोष्ठपुटानां वा यावत् केतकीपुटाना वा अनुवाते उद्भिद्यमानानां वा यावत् स्थानतो वा स्थानं संक्राम्यमाणानां कि कोष्ठो वाति यावत् केतकी वाति । गौतम ! नो कोष्ठो वाति यावद् नो केतकी वाति घ्राणसह गताः पुद्गलाः वान्ति । तदेवं भदन्त ! तदेवं भदन्त ! ॥इति मू० ५॥
टीका-'अह भंते' अथ भदन्त ! 'कोहपुडाण वा' कोष्ठपुटानां वा कोठे यः पच्यते सुगन्धद्रव्यसमुदायः स कोष्ठस्तस्य पुटा:-पुटिकाः कोष्ठपुटारतेषां सुराविकट कुम्भ है । कांजिक का नाम सौवीर है चर्बी का नाम वसा है बृहत्तरंगों का नाम उर्मि है, तथा छोटी २ तरंगो का नाम वीचि है ॥स्तू० ४ ॥
जिन स्वप्नों के विषय में यह कथन चल रहा है वे स्वप्न चाइन्द्रिय से ग्राह्य नहीं होते हैं-इमी प्रचक्षुग्राह्यता के साधर्म्य से गम्धपुद्गलों की वक्तव्यता को अब सूत्रकार इस 'अह भंते ! कोहपुडाण' इत्यादि सूत्र द्वारा प्रकट करते हैं।
'अह भंते ! कोह पुडाण वा जाव केयइ पुडाण वा' इत्यादि ।
टीकार्थ--'अह भंते ! हे भदन्त ! जब 'कोहपुडाण पा' कोष्टपुटों ભલે જે કુંભ-ઘડો છે તેનું નામ સુરાવિકટ કુંભ છે. કાંજીનું નામ સૌવીર છે. ચબીનું નામ વસા છે. મોટા તરનું નામ ઉમિ છે તેમજ નાના નાના તરંગોનું નામ વીચિ છે. જે સૂ૦ ૪.
જે સ્વપ્નના વિષયમાં આ કથન ચાલી રહ્યું છે તે સ્વપ્ન ચક્ષુ ઇન્દ્રિય ગ્રાહ્ય હોતા નથી, આ અચધુ ગ્રાહ્યતાના સાધમ્યથી હવે સૂત્રકાર ગન્ય पुगबोनी तन्यता 'अहभंते कोटपुडाण' या सूत्र १२॥ ५४८ रे छे.
'अहभंते ! कोटपुडाण वा जाव केयइपुडाण वा' टी -'अहभंते' 3 महन्त न्यारे 'कोट पुडाण वा' 108 धुटाने मेटले
શ્રી ભગવતી સૂત્ર: ૧૨
