________________
२२८
भगवती सूत्रे
चतुष्प्रकारमेव दर्शयति - तं जहा इत्यादि । 'तं जहा' तथा 'समगा समणीओ' श्रमणाः - साधवाः श्रमण्यः साध्यश्व 'सावया सावियाओ' श्रावकाः श्राविकाश्च एतेषां समुदाय एव श्रमण संघः ५। 'जणं' यस्मात् 'समणे भगवं महावीरे' श्रमणो भगवान महावीरः एगं महं परमसरे एकं महा पद्मसरः 'जाव पडिबुद्धे' यावत् प्रतिबुद्धः, अत्र यावत्पदेन 'सओ समेता कुसुमिय सुविणे पासिता ' इत्यन्तस्य सङ्ग्रहो भवतीति तथा च सुप्त जाग्रत् भगवान रात्रेः पश्चिममागे कुसुमितं पद्मः सर्वतः समन्तात् स्वप्नेऽवलोक्य प्रतिबुद्धो यस्माद् इत्यर्थः ' वण्णं' तस्मात् कारणात् 'समणे जाव वीरे' श्रमणो यावद् वीरः अत्र यावत्पदेन 'भगवं महा' इत्यस्य सङ्ग्रहो भवतीति 'चउन्विहे देवे पन्नवेइ' चतुर्विधान् देवान् प्ररू पयति चतुर्विधदेवमपणां करोतीत्यर्थं चातुर्विध्यमेव दर्शयति तं जहा ' इत्यादि । 'तं जहा ' तथा 'भवनवासी' भवनवासिणः 'वाणमंतरे' वानव्यन्तरान् 'जोइसिए' ज्योतिष्कान् 'वैमाणिए' वैमानिकान् चतुर्भेदभिन्नान् देवान् प्ररूपयिकीर्ण होगा, यहां वर्ण पद प्रकार वाचक हैं, इससे उनका वह श्रमण संघ चार प्रकारों से आकीर्ण हुआ है। श्रमण संघ की वह चतुष्प्रकारता इस प्रकार है- 'समणा समणीओ, सावया सावियाओ' श्रमण, साध्वी, श्रावक, और श्राविका इन सब का समुदाय ही श्रमण संघ कहा गया है । 'जवणं समणे भगवं महावीरे एगं महं पउमसर' जाव पडिबुद्धे' श्रमण भगवान् महावीर जो एक विशाल पद्मसरोवर को यावत् सर्वथा विकसित कमलों को स्वप्न में देखकर के प्रतिबुद्ध हुए । 'तण्णं समणे जाव वीरे' इसके फल स्वरूप श्रमण यावत् भगवान् महावीर ने 'चउब्विहे देवे पण्णवेइ' चार प्रकार के देवों की प्ररूपणा की (तं जहा) देवों में चतुविधता इस प्रकार से कही है- 'भवणवासी' भवनवासी 'वाणमंतरे' वानव्यन्तर, 'जोइसिए' ज्योतिषिक,
,
કે શ્રવણ સંઘ ચાર પ્રકારથી યુક્ત થયે। શ્રમસ ́ધની તે ચાર પ્રકારતા या प्रमाणे छे. “भ्रमणा समणीओ सावया सावियाओ" श्रमण- साधु, साध्वी श्राप श्राविडा मा यरेय भजीने श्रमशुसंध वाय छे. "जण्णं समणे भगवं महावीरे एगं महं पउमचरं जाव पडिबुद्धे" श्रमण लगवान् महावीर स्वाभीये જે એક વિશાળ પદ્મસરોવર (કમળાવાળું સરાવર)ને યાવત્ ખિલેલા કમળેાવાળું સરાવર સ્વપ્રમાં જોઇને જાગી ગયા. तणं समजाव वीरे" ते स्वमना ईजस्त्र३चे श्रमश्रु लगवान् भहावीर स्वाभीये " चउठिव हे देवे पण्णवेइ" यार પ્રકારના દૈવાની પ્રરૂપણા કરી. દેવાનાં ચાર પ્રકારપણું આ રીતે કહ્યું છે. "भवणवासी" अवनवासी " वाणमंतरे" वानव्य ंतर "जोइसिए" ज्योतिषिष्ठ
C
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૨
