________________
भगवतीसुत्रे
अथ द्वितीयोद्देशकः प्रारभ्यतेचतुर्दश शतके द्वितीयोद्देशकस्य संक्षिप्तविषयविवरणम्
उन्मादस्य प्रकारमरूपणम् , नैरयिकाणाम् उन्मादहेतुमरूपणम् । असुरकुमाराणाम् उन्मादप्ररूपणम् , किम् इन्द्रो वृष्टिं कुर्यात् ? इन्द्रः कथं वृष्टिं करोति ? किमसुरकुमारदेवाः वृष्टिं कुर्वन्ति किम् ईशानेन्द्रादयस्तमस्कायं कुर्वन्ति ? असुरकुमारस्तमस्कायं करोति ? किमर्थ तमस्कायं कुर्यादित्यादि प्ररूपणम् ।
उन्मादवक्तव्यता। मूलम्-“कइविहे गंभंते! उम्मादे पण्णत्ते ? गोयमा! दुविहे उम्मादे पण्णत्ते, तं जहा-जक्खावेसे य मोहणिज्जरस य कम्मरस उदएणं, तत्थ णं जे से जक्खाएसे, से णं सुहवेयणतराए चेव, सुहविमोयणतराए चेव, तत्थ णं जे से मोहणिज्जस्स कम्मस्स उदएणं से णं दुहवेयणतराए चेव दुहविमोयणतराए चेव, नेरइयाणं भंते ! कइविहे उम्मादे पण्णत्ते? गोयमा! दुविहे
दूसरे उद्देशे का प्रारंभचौदहवें शतक के इस द्वितीय उद्देशे में जो विषय आया हुआ है -उसका विवरण संक्षेप से इस प्रकार है
उन्माद के प्रकार का निरूपण नैरयिकों के उन्माद का कारण कथन, असुरकुमारों के उन्माद की प्ररूपणा, क्या इन्द्र श्रृष्टि करता है ? यदि करता है तो कैसे करता है ? क्या असुरकुमारदेव वृष्टि करते हैं? क्या ईशानादिक के इन्द्रादिक तमस्काय करते हैं ? इत्यादि प्ररूपणा।
मीन देशान - ચૌદમાં શતકના આ બીજા ઉદ્દેશકમાં જે વિષયનું પ્રતિપાદન થયું છે, તેનું સંક્ષિપ્ત વિવરણ આ પ્રમાણે છે
ઉન્માદના પ્રકારનું નિરૂપણ નરયિકોના ઉન્માદના કારણનું કથન, અસુરકુમારોના ઉન્માદની પ્રરૂપણા, શું ઈન્દ્ર વરસાદ વરસાવે છે? જે ઈન્દ્ર વૃષ્ટિ કરતું હોય, તે કેવી રીતે કરે છે? શું અસુરકુમારદેવ વૃષ્ટિ કરે છે? શું ઈશાનાદિકના ઈન્દ્રાદિક સમસ્કાય કરે છે? શું અસુરકુમાર તમસ્કાય કરે છે? તેઓ શા માટે તમસ્કાય કરે છે? ઈત્યાદિ પ્રકારનું પ્રતિપાદન.
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૧
