________________
१६२
भगवतीसूत्रे अपि, यावत् अनन्तरपरम्परा निर्गता अपि, तत् केनार्थेन यावन् अनिर्गता अपि? गौतम ! ये खलु नैरयिकाः प्रथमसमयनिर्गतास्ते खलु नैरयिकाः अनन्तरनिर्गताः, ये खलु नैरयिकाः अप्रथमसमयनिर्गतास्ते खलु नैरयिकाः परम्परा निर्गताः, ये खलु नैरयिकाः विग्रहगतिसमापनकास्ते खलु नैरयिकाः अनन्तरपरम्पराऽनिर्गताः, तत् तेनार्थेन गौतम ! यावत् भनिर्गता अपि, एवं यावत् वैमानिकाः, अनन्तरनिर्गताः खलु भदन्त ! नैरयिकाः किं नैरयिकायुष्यं प्रकुर्वन्ति ? यावत् देवायुष्यं प्रकुन्नि ? गौतम ! नो नरयिकायुष्यं प्रकुर्वन्ति, याक्त् नो देवायुष्यं प्रकुर्वन्ति, परम्परानिर्गताः खलु भदन्त ! नैरयिकाः किं नैरयिकायुष्यं प्रकुर्वन्ति ? पृच्छा, गौतम ! नैरयिकायुष्यमपि प्रकुर्वन्ति, यावत्-देवायुष्यमपि प्रकुर्वन्ति, अनन्तर परम्पराऽनिर्गताः खलु भदन्त ! नैरयिकाः पृच्छा, गौतम ! नो नैरयिकायुष्यं प्रकुर्वन्ति, यावत् नो देवायुष्यं प्रकुर्वन्ति, एवं निरवशेषं यावत् वैमानिकाः, नैरयिकाः, खलु भदन्त ! किम् अनन्तरखेदोपपन्नकाः, परम्पराखेदोपपन्नकाः अनन्तरपरम्परा खेदानुपपन्नकाः ? गौतम ! नैरयिकाः खलु अनन्तरखेदोपपन्नका अपि, परम्पराखेदोपपन्नका अपि, अनन्तरपरम्पराखेदानुपपन्नका अपि एवम् एतेन अभिलापेन ते चैव चत्वारो दण्डका भणितव्याः तदेवं भदन्त ! तदेवं भदन्त ! इति यावत् विहरति ॥ ० ३ ॥
चतुर्दशशतकस्य प्रथमोद्देशकः समाप्तः । टीका-पूर्व नैरयिकादि गतिमाश्रित्य नारकादिदण्डका उक्ताः, सम्प्रति अनन्तरोत्पन्नत्वादिकापेक्षया नारकादि दण्डकानाश्रित्याह-'नेरइयाणं भंते !"
नारक जीवों के अनन्तरोत्पन्नकत्व आदि वक्तव्यता'नेरइयाण भंते ! कि अणंतरोववन्नगा' इत्यादि।
टीकार्य-पहिले सूत्रकार ने नैरयिक आदि गति का आश्रय करके नारकादिदण्डक कहे है, अव वे अनन्तरोत्पन्नक आदि की अपेक्षा नारकादि दण्डकों को लेकर कथन करते हैं-इसमें गौतमने प्रभु से ऐसा
-નારક જીવના અનન્તરો૫૫ન્નક આદિની વક્તવ્યતા"नेरइयाणं भंते ! कि अणंतरोववन्नगा" त्या
ટીકાર્ય–આની પહેલાના સૂત્રમાં નૈરયિક આદિ ગતિની અપેક્ષાએ નારકાદિ દંડકનું કથન કરવામાં આવ્યું. હવે સૂત્રકાર અનન્તરેત્પન્નક આદિની અપેક્ષાએ નારકાદિ દંડકનું કથન કરે છે. આ વિષયને અનુલક્ષીને ગૌતમ સ્વામી
શ્રી ભગવતી સૂત્ર: ૧૧
