________________
प्रमेयवन्दिका टीका श. १३ उ० ४ चतुर्थोद्देशकविषयविवरणम् ५६३
अथ चतुर्थो देशकः प्रारभ्यते। त्रयोदशशतके चतुर्थोद्देशकस्य संक्षिप्तविषयविवरणम् । नरकपृथिवीप्ररूपणम् , नैरयिकद्वारनिरूपणम् , स्पर्शद्वारमरूपणम् , प्रणिधिद्वारप्ररूपणम् , निरयान्तद्वारनिरूपणम् , लोकमध्यद्वारमरूपणम् , अधोलोकमध्यद्वारपरूपणम् , ऊलोकमध्यद्वारप्ररूपणम् , तियग्लोक मध्यद्वारपरूपणम् , दिविदिकपत्रहद्वारमरूपणम् , ऐन्द्रीदिशोनिर्गमवक्तव्यता, आग्नेय्यादिदिशि निर्गमवक्तव्यता, लोकमरूपणम् , अस्तिकायमवर्तनद्वारप्ररूपणम् , धर्मास्तिकायादिभिर्जीवानां प्रवर्तनवक्तव्यता, अस्तिकायप्रदेशस्पर्शनाद्वारपरूपणम् . धर्मास्तिकायस्थ एकपदेशो धर्मास्तिकायादिद्रव्यस्य कियद्भिः प्रदेशैः स्पृश्यते ? इति प्ररूपणम् , एवम्-अधर्मा
चोथे उद्देशे का प्रारंभतेरहवें शतक के इस चतुर्थ उद्देशक में वर्णित हुए विषय का विवरण संक्षेप से इस प्रकार है-नरकपृथिवी की प्ररूपणा नैरयिक द्वारनिरूपण १, स्पर्शद्वारप्ररूपणा २, प्रणिधिद्धार प्ररूपणा ३, निरयान्त द्वारनिरूपण ४, लोकमध्यबारप्ररूपणा ५, अधोलोकमध्यद्वारप्ररूपणा ६, उर्वलोकमध्यद्वारप्ररूपणा, तिर्यग्लोकमध्यद्वारप्ररूपणा८, दिग् विदिक प्रवहद्वारप्ररूपणा९, ऐन्द्रीदिशोनिर्गमवक्तव्यता १०, आग्नेयादि दिशाओं के निर्गम की वक्तव्यता ११, लोकप्ररूपणा १२, अस्तिकायप्रवर्तनद्वार• प्ररूपणा १३, धर्मास्तिकाय आदि द्वारा जीवों के प्रवर्तन की वक्तव्यता, अस्तिकायप्रदेशस्पर्शनाबारवक्तव्यता, धर्मास्तिकायका एकप्रदेश, धर्मा
ચોથા ઉદેશાને પ્રારંભ– તેરમાં શતકના ચેથા ઉદ્દેશકમાં પ્રતિપાદિત વિષયનું સંક્ષિપ્ત વિવરણ नीय प्रमाणे छ-(१) २४ पृथ्वीनी ५३५९।-नैरयि द्वार नि३५६ (२) २५श द्वारनी ५३५ (3) प्रणिधिद्वानी प्र३५। (४) नित्यान्तवा नि३५५५ (५) લેકમધ્યદ્વારની પ્રરૂપણા (૬) અધેલકમધ્યદ્વારની પ્રરૂપણ, (૭) ઉદર્વક मध्यद्वारनी ५३५६!, (८) तिय ३४ मध्यानी ५३५९ । (6) वह પ્રવહકારની પ્રરૂપણ, (૧૦) અન્દીદિશેનિગમ વકતવ્યતા, (૧૧) આગ્નેયાદિ हिमानी निगमनी पत०यता (१२) ४५३५९।, (१3) मस्तियप्रपत्तनદ્વાર પ્રરૂપણ. વળી આ ઉદ્દેશકમાં નીચેના વિષયનું પણ પ્રતિપાદન કરવામાં આવ્યું છે-ધર્માસ્તિકાય આદિ દ્વારા જીવનમાં પ્રવર્તનની પ્રરૂપણ, અસ્તિકાય પ્રદેશ સ્પર્શના દ્વાર વક્તવ્યતા, ધર્માસ્તિકાયને એક પ્રદેશ, ધર્માસ્તિકાય
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૦
