________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श० १३ उ० २ सू० १ देवविशेषनिरूपणम् ५४५ त्रीणि शतानि नवौवेय के षु प्रथमत्रिके एकादशोत्तरशतम् , द्वितीयत्रिके सप्तोत्तरशतम् , तृतीयत्रिकेषु एकशतम् , पश्चानुत्तरविमानेषु पञ्चविमानावासाः सर्वमेलनेन८४९७०२३ त्रयोविशत्यधिक सप्तनवतिसहस्रोत्तर चतुरशीतिलक्षाणि विमानावासाः वैमानिकानां सौधर्मादारभ्यानुत्तरविमानपर्यन्तानाम् अवसेयाः, इति,
प्रतिपत्तव्यम् लेश्यासु तु नानात्वम् , तथाहि-प्रथमे द्वितीयकल्पे तेजोलेश्या, तृतीये चतुर्थ पञ्चमे च कल्पे पद्मलेश्या, अग्रे सर्वेषु कल्पेषु शुक्ललेश्या भवति । शेषं तदेव-पूर्वोक्तवदेवावसे यम्, गौतमः पृच्छति-'आणयपाणयेसु णं भंते ! कप्पेसु केवइया विमाणाबासस या पण्णता?' हे भदन्त ! आनतप्राणतयोः खलु कल्पयोः कियन्ति विमानावासशतानि प्रज्ञप्तानि ? भगवानाह-'गोयमा ! चत्तारि दशवे देवलोक में ४०० विमान हैं, ११ वें और १२ वें देवलोक में ३०० विमानावास हैं, नवग्रैवेयकों के प्रथमत्रिक में एक सौ ग्यारह विमान हैं, द्वितीयत्रिक में १०७ विमान हैं, तृतीयत्रिक में १०० एक सौविमान हैं। पांचवें अनुत्तरविमानों में पांच विमान हैं । इस प्रकार सब मिलकर कुल विमानावासों का जोड सौधर्म से लेकर अनुत्तर विमानों तक ८४९७०२३ होता है। इस प्रकार विमानों में नानात्व प्रकट कर अब लेश्याओं में नानात्व प्रकट किया जाता है जो इस प्रकार से है-प्रथम और द्वितीय कल्प में तेजोलेश्या है, तृतीय चतुर्थ एवं पंचमकरूप में पद्मलेश्या है,
और इनमें आगे के और सव कल्पों में केवल एक शुक्ललेश्या है। बाकी का और सब कथन पूर्वोक्त जैसा ही है । अव गौतम प्रभु से ऐसा पूछते हैं- 'आणयपाणएसु णं भंते ! कप्पेसु केवइया विमाणावाससया पण्णत्ता' हे भदन्त आनतप्राणतकल्पों में कितने सौ विमानावास कहे અને અગિયારમાં અને બારમાં દેવલેકમાં ૩૦૦ વિમાનાવાસ છે. નવેય કેના પહેલા ત્રિકમાં ૧૧૦, બીજા ત્રિકમાં ૧૦૭ અને ત્રીજા ત્રિકમાં ૧૦૧ વિમાને છે. આ સિવાય અનુત્તર વિમાને પાંચ કહ્યા છે. આ રીતે સૌધમેથી લઈને અનુત્તર વિમાને પર્યન્તના કુલ વિમાનાવાસો ૮૪૯૭૦૨૩ થાય છે, હવે લેશ્યાઓની અપેક્ષાએ ભિન્નતા પ્રકટ કરવામાં આવે છે–પહેલા અને બીજા કલ્પમાં તેજલેશ્યાને, ત્રીજા, ચોથા અને પાંચમાં ક૯૫માં પદ્મશ્યાને, અને ત્યાર પછીનાં બધાં કપે માં શુકલેશ્યાને સદૂભાવ હોય છે. બાકીનું સમસ્ત કથન પૂર્વોક્ત કથન જેવું જ સમજવું.
गौतम २१॥मीना प्रश्न-" आणयपाणएसु णं भंते ! कप्पेसु केवइया विमाणावाससया पण्णता?" असावन ! मानतात ४६पामiaiस विभाना छ?
भ० ६९
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૦
