________________
४७६
भगवती सूत्रे
प्रज्ञप्ताः ३ १ कियन्तः परम्परावगाढाः प्रज्ञप्ताः ४ १ कियन्तः अनन्तराहाराः प्रज्ञप्ताः ५१ कियन्तः परंपराहाराः प्रज्ञप्ताः ६ कियन्तः अनन्तरपर्याप्तकाः प्रज्ञप्ताः ७ १ कियन्तः परम्परापर्याप्तकाः मज्ञप्ताः ८ ? कियन्तश्चरमाः प्रज्ञताः ९ ? कियन्तः अचरमाः प्रज्ञप्ताः १० ? गौतम ! अस्याः रत्नप्रभायाः पृथिव्याः त्रिंशति निरयावासशतसहस्रेषु संख्येयविस्तृतेषु नरकेषु संख्येयाः नैरयिकाः प्रज्ञप्ताः, संख्येयाः कापोतलेश्याः प्रज्ञप्ताः, एवं यावत् - संख्येयाः संज्ञिनः प्रज्ञप्ताः, असंज्ञिनः स्यात् सन्ति, स्यात् न सन्ति ये सन्ति जघन्येन एको वा, द्वौ वा, त्रयो वा, उत्कृष्टेन संख्येयाः प्रज्ञप्ताः, संख्येयाः भवसिद्धिकाः प्रज्ञप्ताः एवं यावत् संख्येयाः परिग्रहसंज्ञोपयुक्ताः प्रज्ञप्ताः, स्त्रीवेदकाः न सन्ति पुरुषवेदकां सन्ति, संख्या नपुंसकवेदकाः प्रज्ञप्ताः, एवं क्रोध कपायिगोऽपि मानकषायिणो यथा असंज्ञिनः, एवं यावत् लोभ रुषायिणः, प्रज्ञप्ता: संख्येया श्रोत्रेन्द्रियोपयुक्ताः मज्ञप्ताः, एवं यावत् स्पर्शनेन्द्रियोपयुक्ताः, नो इन्द्रियोपयुक्ताः यथा असंज्ञिनः, संख्येयाः मनोयोगिनः प्रज्ञप्तः, एवं यावत्-अनाकारोपयुक्ताः, अनन्तरोपपन्नकाः, स्यात् सन्ति, स्यात् न सन्ति ये सन्ति यथा असंज्ञिनः, संख्येयाः परम्परोपपनकाः, एवं यथा अनन्तरोपपन्नका स्तथा अनन्तरावगाढकाः, अनन्तराहारकाः, अनन्तरपर्याप्तकाः, परम्परावगाढका यावत् अचरमा यथा परम्परोपपन्नकाः ॥ ०३॥
"
न
टीका - तदेवं रत्नप्रभानैरयिकाणामुत्पत्तौ उद्वर्तनायांच परिमाणं प्ररूप्य तेषामेव सत्तायां परिमाणं प्ररूपयितुमाह-' इमी से णं' इत्यादि । ' इमी से णं भंते! रयणप्पा पुढवीए तीसाए निरयावाससय सहस्सेसु संखेज्जवित्थडेसु
'इमी से णं भंते! रयणप्पभाए' इत्यादि ।
टीकार्थ - रत्नप्रभा के नैरयिकों के उत्पत्ति में और उद्वर्त्तना में परिमाण की प्ररूपणा करके अब सूत्रकार इस सूत्र द्वारा उन्हीं के सत्ता में परिमाण की प्ररूपणा करते हैं-इसमें गौतम ने प्रभु से ऐसा पूछा है कि ' इमीसे णं भंते ! रयणनभाए पुढवीए तोसाए निरयावास सय
'इमीसेणं भंते ! रयणप्पभाए" इत्याहि
ટીકા-રત્નપ્રભા પૃથ્વીના સખ્યાત ચેાજનના વિસ્તારવાળા નરકાવાસેમાં એક સમયમાં કેટલા નારકે ઉત્પન્ન થાય છે અને ત્યાંથી એક સમયમાં કેટલા નારકા ઉદ્ધૃત્તના કરે છે, તેની પ્રરૂપણા કરીને હવે સૂત્રકાર ત્યાં કેટલા નારકા રહેલા છે, તેની પ્રરૂપણા કરે છે. આ વિષયને અનુવ્રુક્ષીને ગૌતમ स्वाभी भडावीर प्रभुने सेवा प्रश्न पूछे छे -" इमीसेणं भंते ! रयणप्पभाए
(6
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૦
