________________
२१४
भगवतीसूत्रे परिचारयन् वा दक्षिणपश्चिमे नैर्ऋत्ये चन्द्रलेश्याम् आवृत्य उत्तरपौरस्त्ये याति तदा दक्षिणपश्चिमाया-नैऋत्यां दिशि चन्द्रः, उत्तरपूर्वस्या ईशान्यांदिशि राहुश्च स्वस्वात्मा नम् उपदर्शयतः, एवं यदा राहुः आगच्छन् वा गच्छन् वा विकुर्वन् वा परिचारयन् वा दक्षिमपौरस्त्ये-आग्नेय्यां चन्द्रलेश्याम् आवृत्य उत्तरपश्चिमे-वायव्ये याति तदा दक्षिण पूर्वस्यां-आग्नेय्यां दिशि चन्द्रः, उत्तरपश्चिमायां-वायव्यां दिशि राहुश्च स्वस्वात्मानम् उपदर्शयता, एवमेव यदा राहुः आगच्छन् वा, गच्छन् वा, विकुर्वन् वा, परिचारयन् वा उत्तरपश्चिमे चन्द्रलेश्याम् आकृत्य दक्षिणपौरस्त्ये याति तदा उत्तरपश्चिमायां दिशि चन्द्रः स्वात्मानम् उपदर्शयति, दक्षिणपूर्वस्यां दिशि तु राहुः स्वात्मानम् उपदर्शयतीतिभावः। तथाचैव विधायां गहोश्चन्द्रस्य च स्वभावतायां फलितार्थहुआ या कामक्रीडा करता हुआ राहु नैत्यकोन में चन्द्रलेश्या को आच्छादित कर के जब ईशानकोन में जाता है तब चन्द्रमा अपने को नैर्ऋत्यदिशा में और राहु अपने को ईशान दिशा में दिखलाता है। इसी प्रकार से जब राहु आता हुआ, या जाता हुआ, या विक्रिया करता हुआ, या कामक्रीडा करता हुआ आग्नेयदिशा में चन्द्रलेश्या को आच्छादित करके उत्तरपश्चिमकोने में-वायव्यदिशा में जाता है, तब चन्द्र अपने को आग्नेय दिशा में, और राहु अपने को वायव्यदिशा में दिख. लाता है। इसी प्रकार से जब राहु आता हुआ, या जाता हुआ, विक्रिया करता हुआ या कामक्रीडा करता हुआ उत्तरपश्चिम में वायव्यदिशा में चन्द्रलेश्या को आवृत करके दक्षिणपौरस्त्य-आग्नेयदिशा में जाता है तब चन्द्र अपने को वायव्यदिशा में दिखलाता है और राहु अपने को दक्षिण पूर्वदिशा में-आग्नेयदिशा में दिखलाता है तथा इस प्रकार की राह और चन्द्र की स्वभावता में जो फलितार्थ निकलता है उसे
સ્નાને આચ્છાદિત કરીને ઈશાન કોણમાં જાય છે, ત્યારે ચન્દ્રમાં પિતાને નૈઋત્ય દિશામાં અને રાહુ પિતાને ઈશાન દિશામાં દેખાડે છે–એટલે કે તે દિશામાં દેખાય છે તથા આવતે, જત, અથવા વિક્રિયા કરતે અથવા કામક્રિીડા કરતે રાહુ અગ્નિ કેણમાં ચન્દ્રની સ્નાને આવૃત કરીને, જ્યારે વાયવ્ય કોણમાં જાય છે, ત્યારે ચન્દ્ર અગ્નિકોણમાં અને રાહુ વાયવ્ય કોણમાં દેખાય છે એ જ પ્રમાણે આવ, અથવા જો અથવા વિકિયા કરતે અથવા કામક્રીડા કરતો રાહ જ્યારે વાયવ્ય દિશામાં ચન્દ્રની સ્નાને આવૃત કરીને અગ્નિ દિશામાં જાય છે, ત્યારે ચન્દ્ર રાહુ કરતાં વાયવ્યમાં દેખાય છે અને રાહ ચદ્ર કરતાં અગ્નિકોણમાં દેખાય છે આ પ્રકારની રાહુ અને ચન્દ્રની સ્વભાવતામાં જે અર્થ ફલિત થાય છે તેનું સૂત્રકાર આ સૂત્ર દ્વારા કથન
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૦
