________________
२१०
मगवतीसूत्रे मज्ञप्तः। " अस्थि सुकिल्लए राहुविमाणे भासरासिवण्णाभे पण्णत्ते" अस्ति संभवति शुक्लो राहुविमानः भस्मराशिवर्णाभः प्रज्ञप्तः। प्रस्तुतवक्तव्यविषयमाह-'जया गं राहू आगच्छमाणे वा, गच्छमाणे वा, विउव्वमाणे वा, परियारेमाणे वा, चंदलेस्सं पुरथिमेणं आवरेत्ताणं पच्चत्थिमेणं वीईवयइ, तदाणं पुरथिमेणं चंदे उवदंसेइ, पच्चस्थिमेणं राहू' यदा खलु राहुः आगच्छन् वा अतिचारेण गत्वा ततः कृष्णवर्णादिना विमानेन प्रतिनिवर्तमानः गच्छन् वा-स्वभावचारेण चरणं कुर्वन् , एतेन पदद्वयेन स्वभाविकी गतिः प्रतिपादिता, अथ अस्वाभाविकविमानगतिग्रहणाय आह-विकुर्वन् वा-विकुर्वणां कुर्वन वा, परिचारयन् वा-कामक्रीडां कुर्वन् वा, एतस्मिन् द्वये अतित्वरया प्रवर्तमानो घिसंस्थुलचेष्टया स्वविमानम् असामञ्जस्येन चालति इत्युक्तं भवति, तथा कहा गया है । ' अस्थि सुकिल्लए राहुघिमाणे भासरासिवण्णाभे पण्णत्ते' राहु का जो शुक्ल विमान है-वह भस्मराशि की कान्ति जैसा कहा गया है। 'जयाणं राहू आगच्छमाणे वा गच्छमाणे वा विउमाणे वा परियारेमाणे वा चंदलेस्सं पुरस्थिमेणं आवरेत्ताणं पच्चस्थिमेणं वीईवयइ' जब राहु बहुत तेज चाल से कृष्णवर्णादि विमान द्वारा चलकर बाद में जब उसी विमान से उसी चाल से लौटता है, अथवा-अपनी स्वाभा. विक चाल से कृष्णवर्णादि विमान द्वारा चलता है, (इन दो पदों द्वारा राहु की स्वाभाविक गति कही गई है-) अथवा-जब वह विक्रिया करता है या कामक्रीडा करता है (इन दोनों पदों से अस्वाभाविक विमानगति प्रकट की गई है क्यों कि-इन दोनों अवस्थाओं में वह अतित्वरा से प्रवृत्ति करता है, इसलिये विसंस्थुल चेष्टावाला होने के कारण वह अपने विमान को ठीक प्रकार से नहीं चलाता है) इस प्रकारसे करताहुआ वह सकिल्लए राइविमाणे भासरासिवण्णाभे पण्णत्ते" रानु यस विमान છે તેની કાન્તિ ભમરાશિની કાન્તિ જેવી કહી છે.
"जयाण राहू आगच्छमाणे वागच्छमाणे वा विउत्रमाणे वा परियारेमाणे वा चंदलेस्स पुरस्थिमेणं आवरेत्ताणं पञ्चस्थिमेणं वोईवयइ " न्यारे राहु धी अपी ગતિ વડે કૃષ્ણાદિ વિમાન દ્વારા જાય છે અને એજ વિમાન દ્વારા એવી જ ગતિથી પાછા ફરે છે–એટલે કે પોતાની સ્વાભાવિક ગતિથી કૃષ્ણાદિ વિમાનમાં અવરજવર કરે છે (આ બે પદ દ્વારા રાહુની સ્વાભાવિક ગતિની વાત કરવામાં આવી છે), અથવા જ્યારે તે વિક્રિયા કરે છે અથવા કામક્રીડા કરે છે (આ બે પદે દ્વારા અસ્વાભાવિક વિમાન ગતિ પ્રકટ કરવામાં આવી છે, કારણ કે આ બને અવસ્થાઓમાં તે અતિત્વરાથી પ્રવૃત્તિ કરે છે, તેથી વિસ સ્થલ ચેષ્ટાવાળે હેવાને કારણે તે પિતાના વિમાનને ચાગ્ય રીતે ચલા
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૦
