________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श० १२ उ०४ सू० ५ पुलपरिवर्तल्पबहुत्व निरूपणम् १४७
टीका - अथ पुलपरिवर्तानामल्पबहुत्वं प्ररूपयितुमाह - 'एए सिणं मंते !" इत्यादि, 'एएसि णं भंते ! ओरालियपोग्गलपरियट्टाणं जाब आणापाणुपोग्गलपरियहाण य कयरे कयरेहिंतो जाव विसेसाहिया वा ?' गौतमः पृच्छति - हे मदन्त ! एतेषां खलु पूर्वोक्तानाम् औदारिकपुद्गलपरिवर्तनां यावत्-वैक्रियपुद्गलपरिवर्तनाम्, तैजसपुद्गल परिवर्तनाम् कार्मणपुद्गलपरिवर्तानां मनःपुद्गलपरिवर्तानामू, आनमाण पुद्गलपरिवर्तनाम् च मध्ये कतरे के पुलपरिवर्ताः कतरेभ्यः केभ्यः पुलपरिवर्तेभ्यो यावत् स्तोका वा बहुका वा, तुल्या वा, विशेषाधिका पुद्गल परिवर्त की अल्पबहुत्ववक्तव्यता
"
एएसि णं भंते! ओरालियपोग्गल परियहाणं' इत्यादि । टीकार्थ- सूत्रकारने इस मूत्रद्वारा पुद्गलपरिवर्तों के अल्पबहुत्व की वक्तव्यता पर प्रकाश डाला है-' एएसि णं भंते ओरालियोग्गलपरिथट्टा जाव आणावाणुपोग्गल परियहाण य कयरे कयरेहिंतो जाव विसेसाहिया वा' गौतम प्रभु से ऐसा पूछते हैं- हे भदन्त ! इन पूर्वोक्त औदारिकपुद्गल परिवर्तों के बीच में अर्थात् औदारिकपुद्गल परिवर्त, वैक्रियपुद्गल परिवर्त, तैजसपुद्गलपरिवर्त, कार्मणपुद्गलपरिवर्त, मनःपुगलपरिवर्त, वचः पुद्गलपरिवर्त और आनप्राणपुद्गल परिवर्त- इन सात पुलपरितों में कौन पुलपरिवर्त किनपुगलपरिवर्ती से कम हैं? कौन पुद्गल परिवर्त किनपुद्गल परिवर्ती से बहुत हैं ?, कौन पुद्गल परिवर्त किन पुद्गल परिवर्ती से तुल्य हैं, और कौन पुदगलपरिवर्त किन पुग
-
—પુદ્ગલપરિવતની અલ્પમહુવવક્તવ્યતા
" एएसि णं भंते ! ओरालियरोगालपरियट्टाणं ” इत्याहिટીકા-સૂત્રકાર આ સૂત્ર દ્વારા પુદ્ગલપરિવર્તીના અલ્પમહુત્વનુ निश्पायु यु छे-" एएसि णं ओरालियोग्गलपरियट्टाणं जाव आणापाणु पोगालपरियट्टाण य कयरे कयरेहिंतो जात्र विसेसाहिया वा ?” गौतम स्वाभी મહાવીર પ્રભુને એવા પ્રશ્ન પૂછે છે કે હે ભગવન્ ! ઔદ્યારિક પુદ્ગલપરિવત, वैडिय पुद्गापरिवर्त, तैक्सयु परिवर्त, अभी युगपरिवर्त", भन: पुड्जसपरिवर्त, पयः युगदापरिवर्त, मने मानआलु युगा परिवर्त' मा साते युगस પરિવર્તોમાં કયાં કયાં પુદ્ગલપરિવર્તો કર્યાં કર્યા પુલપરિવર્તી કરતાં અલ્પ છે ? ક્યાં પુદ્ગલપરિવર્તી કયાં પુદ્દલપરિવર્તી કરતાં અધિક છે ? કયાં પુદ્નલપવિત કયાં પુકૂલપરિવતૅની ખરાબર છે અને કયાં પુદ્ગલપરિવર્તો કર્યા પુદ્ધલપરિવર્તી કરતાં વિશેષાધિક છે ?
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૦
