________________
१२०
भगवतीसूत्रे कस्यतु न सन्त्येवेतिभावः। एवं जाव थणियकुमारत्ते' एवं-पूर्वोक्तरीत्या, यावत्-एकैकस्य नैरयिकत्वे असुरकुमारत्वादि स्तनितकुमारत्वान्ते अनन्ता वैक्रियपुद्गलपरिवर्ताः अतीताः, अनागतास्तु वैक्रियपुद्गलपरिवर्ताः कस्यापि जघन्येन एको वा, द्वौ वा, त्रयो वा उत्कृष्टेन तु संख्येया वा असंख्येया वा, अनन्ता वा सन्ति, कस्य तु न सन्त्येव । 'पुढविकाइयत्ते पुच्छा' पृथिवीकायिकत्वे गौतमस्य प्रश्नः। हे भदन्त ! एकैकस्य नैरयिकस्य पृथिवीकायिकत्वे अतीतानागतकाल सम्बन्धिनि कियन्तो वैक्रियपुद्गलपरिवर्ताः अतीता:? इति पृच्छा, 'नथि एकोऽवि' हे गौतम ! एकैकस्य नैरयिकस्य पृथिवोकायिकत्वे एकोऽपि वैक्रिय पुद्गलपरिवर्ती अथवा अनंत वैक्रिय पुद्गल परिवर्त होना है. तथा किसी नैरयिक को ये नहीं भी होता है-'एवंजाव थणियकुमारत्ते' इसी पूर्वोत्तरीति के अनुसार एक एक नैरयिक अवस्था में तथा इसकी अतीतकाल एवं अनागत काल संबंधी असुरकुमार अवस्था से लेकर स्ननितकुतार अवस्था तक में, अनंत अनंत वैक्रिय पुद्गलपरिवर्त हो चुके हैं । तथा भविष्यत् काल भावी जो वैक्रियपुद्गलपरावर्त हैं वे किसी को होते भी हैं और किसी को नहीं भी होते हैं जिसको ये होते हैं उसको जघन्य से एक अथवा दो तीन तक होते हैं। 'पुढविकाइयत्ते पुच्छा' हे भदन्त ! एक एक नैरयिक को अतीत काल संबंधी एवं पृथवीकायिक अवस्था में कितने वैक्रियपुद्गलपरिवर्त हो चुके हैं ? 'नस्थि एकोवि' इस प्रश्न के उपर में प्रभु कहते हैं-हे गौतम ! एक एक नैरयिक को पृथवी कायिक अवस्था में एक भी वैक्रियपुगदलपरिवर्त વૈકિયપુદ્ગલ પરિવર્તન કરશે અને કેઈ નારક એક પણ વૈક્રિયપુદ્ગલ પરિ. 4त नही ४२. “ एवं जाव थणियकुमारत्ते" मे४ प्रमाणे प्रत्ये: ना२४ने નારકાવસ્થામાં તથા ભૂત અને ભવિષ્યકાળ સંબંધી અસુરકુમારથી લઈને સ્વનિતકુમ ર પર્યન્તની અવસ્થામાં અનંત વૈક્રિયપુદ્ગલપરિવર્ત થઈ ચુક્યા છે, તથા ભવિષ્યકાલિક વૈક્રિયપુલ પરિવર્તન કઈમાં સદુભાવ હોય છે અને કેઈમાં સદ્દભાવ હતો નથી જે જીવમાં તેનો સદૂભાવ હોય છે તે જીવમાં ઓછામાં ઓછા એક, બે અથવા ત્રણને અને વધારેમાં વધારે સંખ્યાત, અસંખ્યાત અથવા અનંતને સદ્દભાવ હોય છે. ___गौतम स्वामीना प्रश्न-" पुढविकाइयत्ते पुच्छा” 8 सन् ! प्रत्ये४ નારક પિતપોતાની ભૂત અને ભવિષ્યકાળ સંબંધી પૃથ્વીકાયિક અવસ્થામાં કેટલા વૈક્રિય પુગલ પરિવત કરી ચુકી છે ?
उत्तर-" नस्थि एक्को वि" है गौतम ! प्रत्ये४ ना२३ पृथ्वी143 A4
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૦
