________________
६२
भगवती सूत्रे
स्स आलोइयपडिते कालं करेइ, अस्थि तस्स आराहणा, सेवं भंते! सेवं भंते! ति ॥ सू० ५ ॥
छाया - भिक्षु अन्यतरम् अकृत्यस्थानं प्रतिषेविता स खलु तस्य स्थानस्य अनालोचितमतिक्रान्तः कालं करोति, नास्ति तस्याराधना, स खलु तस्य स्थानस्य आलोचितमतिक्रान्तः कालं करोति, अस्ति तस्य आराधना । भिक्षुश्र अन्यतरम् अकृत्यस्थानं प्रतिषेविता तस्य खलु एवं भवति पश्चादपि खलु अहं चरमकालसमये एतस्य स्थानस्य आलोचयिष्यामि यावत् प्रतिपत्स्ये, स खलु तस्य स्थानस्य अनालोचितप्रतिक्रान्तः कालं करोति नास्ति तस्य आराधना, स खलु तस्य स्थानस्य आलोचितप्रतिक्रान्तः कालं करोति, अस्ति तस्य आराधना ! भिक्षुश्च अन्यतरम् अकुस्यस्थानं प्रतिषेविता, तस्य खलु एवं भवति-यदि तावत् श्रमणोपासका अपि कालमासे कालं कृत्वा अन्यतरेषु देवलोकेषु देवतया उपपत्तारो भवन्ति, किमङ्ग ! पुनरहम् अन्नपन्निकदेवत्वमपि नोलप्स्ये इति कृत्वा स खलु तस्य स्थानस्य अनालोचितप्रतिक्रान्तः कालं करोति, नास्ति तस्य आराधना, स खलु तस्य स्थानस्य, आलोचितमतिक्रान्तः कालं करोति, अस्ति तस्य आराधना, तदेवं भदन्त ! तदेवं मदन्त ! || सू० ५ ॥
इति दशमशतकस्य द्वितीयोदेशकः समाप्तः ॥
टीका - इतः पूर्व भिक्षुप्रतिमा आराधिता भवतीत्युक्तम् अथ आराधना यथा न भवति, यथा च भवति तथा दर्शयन्नाह - ' भिक्खू य' इत्यादि, भिक्खूय अन्न यरं अच्चिद्वाणं पडिसेविता, से णं तस्य ठाणरूप अगालोक्ष्यपडिक्कते कालं आराधनावक्तव्यता
'भिक्खू य अन्नवरं अकिचडोणं पडिसेवित्ता' इत्यादि ।
टीकार्थ - इसके पहिले भिक्षुपतिमा आराधित होती है, ऐसा कहा गया है अब सूत्रकार इस बातको इस सूत्र द्वारा कहते हैं कि कैसे आराधना होती है और कैसे आराधना नहीं होती है। 'भिक्खू य अन्नगरं अकिचाणं पडिसेविता, से णं तस्स ठाणस्स अणालोहय
--
આરાધના વ્યક્તવ્યતા
66
'मिक्खु य अन्नयरं अकिच्चट्ठाणं पडिसेवित्ता" इत्याहि
ટીકા-આગલા સૂત્રને અન્તે એવે ઉલ્લેખ થયા છે કે “ અમુક સંજોગેામાં જ ભિક્ષુપ્રતિનાં આરાધિત થાય છે.” હવે સૂત્રકાર એ વાત પ્રકટ કરે છે કે આરાધના કેવી રીતે થાય છે. અને કેવી રીતે આરાધના થતી નથી ––
-
66
भिक्ख य अन्नयरं अकिच्चद्वाणं पडिसेवित्ता, से णं तस्स ठाणस्त्र अणालोप डिंकते कालं करेइ, नत्थि तरस आराहणा" है। साधु द्वारा अर्ध अत्य
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૯