________________
२६८
भगवतीसूत्रे भगवानाह-'गोयमा ! भदेसेणं जहण्णेणं दो भवग्गहणाई, उकोसेणं अणंताई भवग्गहणाई' हे गैतम ! स उत्पलजीवः भवादेशेन भवापेक्षया जघन्येन द्वे भव. ग्रहणे एकम् अप्कायिकत्वे, ततो द्वितीयमुत्पलत्वे, तदनन्तर मनुष्यादिगतिगच्छेत् , उत्कृष्टेन तु अनन्तानि भवग्रहणानि सेवेत, 'कालादेसेणं जहण्णेणं दो अंतोमुहुत्ता, उक्कोसेणं अणंत कालं तहकालं, एवइयं कालं सेवेज्जा, एवइयं कालं गतिरागति कज्जइ' कालादेशेन कालापेक्षया जधन्येन द्वे अन्तर्मुहूर्त-अपूकायिकरवेन अन्तर्मुहूर्तम् , पुनरुत्पलत्वेनान्तर्मुहूर्तमित्येवं कालापेक्षया द्वे अन्तर्मुहूर्ते इत्यर्थः, जीवरूप पर्यायवाला बन जाता है, इस प्रकार भवान्तर से पुनः उस भवग्रहण करने में वह कितने कालका सेवन करता है ? कितने कालतक गमनागमन करता है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं- 'गोयमा! भवादेसेणं जहण्णणं दो भवरगहणाई उकोसेणं अर्णताई भवग्गणाई' हे गौतम! भवकी अपेक्षा वह कमसे कम दो भवग्रहण रूप कालका सेवन करता है। पहिला मव वनस्पतिकायिक में और द्वितीय मध उत्पल में लेकर के बाद में वह मनुष्यादि गति में चला जाता है। उस्कृष्ट से वह अनन्त भवोंका सेवन करता है। 'कालादेसेणं जहण्णणं दो अंतोमुत्ता, उकासेणं अणतं कालं तरुकालं एवायं कालं सेवेज्जा, एवइयं कालं गतिरागति कमइ' कालकी अपेक्षा से वह दो अन्तर्मुहूर्त कालका-एक अन्तर्मुहूर्त वनस्पति कायिक में और दूसरा अन्तर्मुहूर्त उत्पल में रहने रूप कालका-सेवन करता है और उत्कृष्ट से तरुकालછેડીને ફરીથી ઉત્પલ જીવ રૂપ પર્યાયમાં આવી જાય, તે આ રીતે અન્ય ભવમાંથી એ ભવમાં આવવા માં તે કેટલા કાળનું સેવન કરે છે ? કેટલા કાળ સુધી તે ગમનાગમન કરે છે?
महावीर प्रभुना उत्त२-"गोयमा!" गौतम ! “भवादेसेण जहण्णेण दो भवग्गहणाई', उक्कोसेण अणताइ भवग्गहणाई" अपनी अपेक्षा ते सामा ઓછા બે ભવગ્રહણ રૂપ કાળનું સેવન કરે છે. એટલે કે પહેલે ભવ અyકાયિકમાં અને બીજો ભવ ઉ૫લમાં લઈને, ત્યાર બાદ તે મનુષ્યાદિ ગતિમાં यादया 1य छे. अने धारेमा धारे भने सानु सेवन ४२ छ “कालादेसेण जहण्णेण दो अंतोमुहत्ता, उक्कोसेण अणंत कालं-तरुकालं एवइय कालं सेवेज्जा, एवइयं कालं गतिरागते' कज्जइ" सनी अपेक्षायत मे मतभुत રૂપ કાળનું સેવન કરે છે, એટલે કે એક અન્તર્મુહૂર્ત અપૂકાયિકમાં અને બીજુ અન્તમુહૂર્ત ઉત્પલમાં રહે છે. ઉત્કૃષ્ટની અપેક્ષાએ તે તરુકાળનું
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૯