________________
प्रमेय चन्द्रिका टीका श० १० उ० १ सू० १ दिकूस्वरूपनिरूपणम् . भवन्तीति भावः । एवं-तथैव दक्षिणादिक, एवमेव उदीचीदिक्, एवम् ऊर्ध्वादिक्, एवम् अधोऽपि, अधोरूपादिगपि जीवरूपो, अजीवरूपा च भवति । गौतमः पृच्छति 'कणं भंते ! दिसाओ पण्णत्ताओ' हे भदन्त ! कति कियत्यः खलु दिशाः प्रज्ञप्ताः ? भगवानाह-' गोयमा ! दस दिसाओ पण्णत्ताओ' हे गौतम ! दश दिशाः प्रज्ञप्ताः, 'तं जहा-पुरस्थिमा १, पुरथिमा दाहिणा २, दाहिणा ३, दाहिणा पचत्थिमा ४, पञ्चत्थिमा ५, पञ्चत्थिमुत्तरा ६, उत्तरा ७, उत्तरपुरस्थिमा ८, उट्टा ९, अहो १०' तद्यथा-पौरस्त्या-पूर्वा १, पौरस्त्यदक्षिणा-पूर्वदक्षिएकेन्द्रियादिक जीव और पुद्गलास्तिकायादिक अजीव रहे हुए हैं । इसी प्रकार दक्षिण दिशा और उत्तर दिशा , ऊर्ध्व दिशा और अधो दिशा ये दिशाएँ भी जीवरूप और अजीव रूप हैं ऐसा जानना चाहिये। अब गौतम प्रभुप्ले ऐसा पूछते हैं 'कहणं भंते ! दिसाओ पण्णत्ताओ' दिशाएँ कितनी कही गईहै ? इसके उत्तरमें प्रभु कहते हैं-' दस दिसाओ पण्णत्ताओ' हे गौतम ! दिशाएँ दश कही गई हैं। ' तं जहा' जो इस प्रकारसे हैं ' पुरथिमा १, पुरस्थिम दाहिणा २, दाहिणा ३, दाहिण पच्चस्थिमा ४, पच्चत्थिमा ५, पच्चत्थिमुत्तरा ६, उत्तरा७, उत्तर पुरत्थिमा ८, उड़ा ९, अहो १०' पौरस्त्या पूर्व दिशा १, पौरस्त्य दक्षिणा पूर्व दक्षिणा पूर्व दक्षिण दिशाका अन्तराल रूप प्रदेश आग्नेय कोण २, दक्षिणा-दक्षिणदिशा ३, दक्षिणपश्चिमा-दक्षिणपश्चिमदिशाका अन्तराल रूप प्रदेश नैऋत कोण ४, पश्चिमा-पश्चिमदिशा ५, पश्चिमोत्तरा-पश्चिम उत्तर दिशाको अन्तराल रूप प्रदेश-वायव्य कोण ६, उत्तरा-उत्तर दिशा ७, उत्तर पौरस्त्या-उत्तर पूर्वदिशाका अन्तराल रूप
હે ભગવન્! દિશાઓ કેટલી કહી છે?
भडावीर प्रभुन। उत्तर-“ गोयमा ! दस दिखाओं पण्णताओ" : गौतम ! हिशामा ४२ ४डी छे. "तंजहा" ते 40 प्रमाणे छे-"पुरस्थिमा१, पुरथिमदाहिणार, दाहिणा३, दाहिणपच्चत्थिभा४, पच्चत्थिम५, पञ्चत्थिमुत्तरा६, उत्तरा, उत्तरपुरत्थिमा८, उड्ढा९, अद्दो१०” (१) पौ२५त्या (पू .), (२) पौ२२त्य क्षिाપૂર્વ અને દક્ષિણની વચ્ચેની દિશા (અગ્નિકોણ) (૩) દક્ષિણ દિશા (૪) દક્ષિણ પશ્ચિમ-દક્ષિણ અને પશ્ચિમ દિશાની વચ્ચેની દિશા (નૈઋત્યકોણ), (૫) પશ્ચિમ દિશા (૬) પશ્ચિમોત્તર પશ્ચિમ અને ઉત્તરની વચ્ચે આવેલી દિશા (વાયવ્યકોણ) (७) उत्तर हिसा, (८) उत्तरपौ२२त्या-उत्तर भने पूर्व दिशा (SAIनI) (6) BEarn मने (१०) माहिश.
भ०-२
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૯