________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०९४०३३०१६ देवकिल्यि पिकमेदनिरूपणम्
६३३
रोपमस्थितिकेषु वा देवकिल्विषिकेषु देवकिल्विषिकतया उपपत्तारो भवन्ति । गौतमः पृच्छति - देवकिव्विसियाणं भंते ! ताओ देवलोगाओ आयुक्खएणं, भवक्खणं, अगंतरं चयं चत्ता कहिं गच्छति, कहिँ उत्रवज्जेति ? ' हे भदन्त । देवकिल्विषिकाः खलु देवाः तस्मात् देवलोकात् आयुः क्षयेण - देवायुर्दलिकनिर्जरणेन, भत्रक्षयेण देवभवनिबन्धनभूतकर्मनिर्जरणेन स्थितिक्षयेण - आयुष्कादि कर्मस्थितेर्निजैरणेन अनन्तरं चयं देवशरीरं त्यक्त्वा तस्मात् देवलोकात् निःसृत्य इत्यर्थः कुत्र गच्छन्ति ? कुत्र उपपद्यन्ते ? भगवानाह - ' गोयमा ! जाव में देवकिव्यिधिक हों, या तीन सागरोपमकी स्थितिवाले देवकिल्विषकों में देवकिल्विषिक हों या तेरह १३ सागरोपमकी स्थितिवाले देवकिल्विषकों में देवकिल्वि षिक हो, अनेक वर्षों तक पालित की गई श्रमण्यपका जैसा इन्हें लाभ मिलना चाहिये उस लाभसे ये इन पापस्थानों की आलोचना एवं प्रतिक्रमण करने के अभाव से वर्जित रहते हैं अब गौतम प्रभुसे ऐसा पूछते हैं-' देवकिव्विसिया णं भंते ! ताओ देवलोगाओ आयुक्खएणं, भवक्खएणं, ठिईक्खएणं अनंतरं वयं चइत्ता कहिं गच्छति, कहिं उववज्जंति ' हे भदन्त ! देवकिल्विषिक देव उस देवलोक से देवायुके निषेकोंके ( कर्मपुङ्गलों की रचना विशेष ) निर्जरण से, भवक्षय से देवभव के कारण भूत कर्मकी निर्जरासे, स्थितिक्षय से आयुष्कादि कर्मस्थिति के निर्जरग से अनन्तर चय की किल्विषक देव शरीरको छोड़कर उस देवलोक से निकलकर कहां जाते हैं ? कहां उत्पन्न होते हैं ? इस
-
-
કિવિષિક દેવામાં ઉત્પન્ન થાય છે, અથવા ત્રણ સાગરોપમની સ્થિતિવાળા કિવિષિક દેવામાં ઉત્પન્ન થાય છે, અથવા તેર સાગરોપમની સ્થિતિવાળા વિષિકામાં ઉત્પન્ન થાય છે. અનેક વર્ષો સુધી આરાધિત કરાયેલી શ્રામણ્ય પર્યાયના જે લાભ તેમને મળવા જોઇએ, તે લાભથી તેએ વંચિત રહે છે. તે લાભથી વ`ચિત રહેવાનુ કારણ મિથ્યાત્વયુક્ત કદાગ્રહના પ્રચાર અને તે માટે આલેચના તથા પ્રતિક્રમણ પ્રાયશ્ચિત્તના અભાવ બતાવવામાં આવેલ છે. गौतम स्वामीनो प्रश्न - " देवकिव्विसियाणं भंते ! ताओ देवलोगाओ आयुक्खपणं भवखरणं, ठिइक्खपणं अनंतर चयं चहत्ता कहिं गच्छति, कहि उववज्जति ? હૈ ભઇન્ત ! દેવાયુના નિષેકનું (કમ પુદ્ગલેાની રચના વિશેષનુ”) નિજ રણુ કરીને, ભવક્ષય કરીને-દેવભવના કારણરૂપ ક્રની નિર્જરા કરીને, સ્થિતિક્ષય કરીને-આયુષ્યાદિકસ્થિતિની નિર્દેશ કરીને, ત્યાંથી ચ્યવીને ( કિલ્ટિષિક દેવશરીરને છેડીને ) તે દેવલેાકમાંથી નીકળીને કિવિષિક દેવા કર્યાં જાય છે? કયાં ઉત્પન્ન થાય છે ?
"9
भ०-८०
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૮
