________________
૨૨૮
भगवतीसूत्रे ख्येया अधःसप्तम्यां भवन्ति । एवं शर्क राप्रभाप्रभृतिष्वपि द्विकसंयोगः स्वयमूहनीयः । एवमेव त्रिकादि संयोगा अपि यथायोग्यं सर्वौव सप्तसु अपि पृथिवीषु स्वयं कल्पनीयाः, इति, किन्तु 'नवर असंखेज्जाओ अब्भहिओ भाणियव्यो, सेसं तं चेव' नवरं संख्येयनैरयिकापेक्षया असंख्येयनैरयिकाणां विशेषस्तु अस. ख्यातोऽभ्यधिको भणितव्यः, शेषं तदेव-पूर्वक्तिसंख्यातनैरयिकवदेव बोध्यम् । तदेव सूचयितुमन्तिम विकल्पमाह—'जाव सत्तगसंजोगस्स पच्छिमो आलावगो -अहवा असंखेज्जा रयणप्पभाए, असंखेजा सकरप्पभाए जाव असंखेज्जा अहे नारक रत्नप्रभा में होता है और असंख्यात नारक अधः सप्तमी पृथिवी में होते हैं । इसी तरह से शर्कराप्रभा आदि पृथिवियों में भी दिकसं योग अपने आप लगा लेना चाहिये। इसी तरह से त्रिकादिसंयोग भी यथायोग सर्वत्र सातों पृथिवियों में अपने आप समझना चाहिये। किन्तु (नवरं असंखेज्जाओ अभहिओ भाणियव्यो, सेस तं चेव) संख्यात नैरयिकों के द्विकादिक संयोगों की अपेक्षा असंख्यात नैरयिकों के इन द्विकादिक संयोगों में यदि कोई विशेषता है तो वह "असंख्यात" इस पद की अधिकता को लेकर के ही है बाकी का और सब कथन यहां जैसा पहिले संख्यात नैरयिक के द्विकादिसंयोगों में किया गया है वैसा ही है।
अब सूत्रकार असंख्यात नैरयिकों के सप्तक संयोग के अन्तिम आलापक को कहने के लिये (जाव सत्तगसंजोगस्स पच्छिमो आलावगो अहवा असंखेज्जा रयणप्पभाए, असंखेज्जा सकरप्पभाए जाव થાય છે અને અસંખ્યાત નારક અધઃસપ્તમમાં ઉત્પન્ન થાય છે. એ જ પ્રમાણે શર્કરાદિ પૃથ્વીઓમાં પણ બ્રિકસંગ જાતે જ સમજી લે. એ જ પ્રમાણે અસંખ્યાત નારકને ત્રિકાદિ સંગ પણ વાચકે પિતાની જાતે જ સમજી લે. આ અસંખ્યાત નારકેના ત્રિકાદિ સંગેનું કથન સંખ્યાત નારકેના विहि सयोगना ४थन प्रमाणे समा. " नवर असंखेज्जाओ अब्भहिओ भाणियव्वो, सेसं त'चेव" ५२न्तु सभ्यात नाना विसयोगमा સંખ્યાત નારકના દ્રિકાદિ સંગ કરતાં એટલી જ વિશેષતા છે કે અહીં 'भ्यात ' २ पहले 'मन्यात ' ५६ भूवु नये. मादीनु समस्त કથન સંખ્યાત નારકના કથન પ્રમાણે જ સમજવું.
હવે સૂત્રકાર અસંખ્યાત નારકના સકસગને સૌથી છેલ્લે ભંગ ४२ता ४ छे 3-" जाव सत्तकसंजोगस पच्छिमो आलावगो-अहवा असं.
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૮