________________
१६४
भगवतीसूत्रे धूमप्रमायां, किंवा तम प्रमायां, किंवा अवःसप्तम्यां भवन्ति ? इति पृच्छा, भगवानाह- गंगेया ! रयणप्पभाए वा होज्जा जाव अहे सत्तमाए वा होज्जा ७' हे गाङ्गेय ! ते सप्त नैरयिका नैरयिकमवेशनं कुर्वन्तो रत्नभभायां वा भवन्ति, यावत् शर्करामभायां वा, वालुकाप्रभायां वा, पङ्कप्रक्षायां वा, धूमप्रभायांवा, तमाम भायांबा, अधःसस्यां वा भवन्ति ७ । अथ किसयोगे पनिशत्यधिकशत भङ्गानाह-' अहवा एगे रयणप्यमाए, छ सकापभाए होज्जा' अथाा एको नैरयिको रत्नभायां भवति, षट्नैरयिकाः शर्कराममायां भवन्ति, ' एवं एएणं कमेणं जहा छण्हं दुधा संनोगो तहा सत्तह विभाणियन्वं' एवं पूर्वोत्तरोत्या एतेन आलापकहोते हैं ? या तमः प्रभा में होते हैं ? या अधः सप्तमी में होते हैं ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं (गंगेया) हे गांगेय ! ( रयणप्प भाए वा, होजा,जाव अहे सत्समाए वा होज्जा ७) वे सात नारक नैरपिक, नरथिक प्रवेश करते हुए रत्नप्रभा में भी होते हैं, यावत् शर्कराममा में भी, बालुकाप्रभा में भी होते हैं, पंकसभा में भी होते हैं, धूमप्रभा में भी होते हैं, तमः प्रभा में भी होते हैं, और अधः सप्तमी पृथिवी में भी होते हैं। यहां पर " होते हैं" शब्द का अर्थ है उत्पन्न होते हैं । ७। अब सूत्रकार इनके द्विक संयोग में जायमान १२६ भगों को कहते हैं- अहवा एगे रयणपभाए, छ सकरप्पभाए होज्जा) अथवा एक नारक रत्नप्रभा में और छह नारक शर्कराप्रभा में उत्पन्न हो जाते हैं १, ( एवं एएणं कमेणं जहा छण्हं दुयासंजोगो तहा सत्तह वि भाणियव्वं ) पूर्वोक्त रीति से जैसा ___मडावीर प्रभुनी उत्त२-" गंगेया !” 3 गांगेय ! “ रयणप्पभाए वा होज्जा, जाव अहे सत्तमाए वा होज्जा" नयि प्रवेशन ६२॥ न२४समां પ્રવેશ કરતા તે સાત નારકો રત્નમભામાં પણ ઉત્પન્ન થાય છે, શર્કરા પ્રભામાં પણ ઉત્પન્ન થાય છે, વાલુકાપ્રભામાં પણ ઉત્પન્ન થાય છે, પંકપ્રમામાં પણ ઉત્પન્ન થાય છે, ધૂમપ્રભામાં પણ ઉત્પન્ન થાય છે, તમ પ્રભામાં પણ ઉત્પન્ન થાય છે અને નીચે સાતમી નરકમાં પણ ઉત્પન્ન થાય છે. આ રીતે સાત એકસયેગી ભંગ થાય છે.
હવે સૂત્રકાર બ્રિકસંગી ૧૨૬ ભંગોનું નિરૂપણ કરતા કહે છે કે “ अहवा एगे रयणप्पभाए, छ सकरप्पभाए, होज्जा" अथवा तो सात ना२३. માંનો એક નારક રત્નપ્રામામાં ઉત્પન્ન થાય છે અને બાકીના છ નારક શર્કરાप्रलामा ५-1 थाय छे. “एवं एएणं कमेणं जहा छण्डं दुयासंजोगो तहा सचण्ह वि भाणियव्वं ” मा माला उभथी मने पूतिशत अनुसार
श्रीभगवती. सूत्र: ८