________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श९ उ०३१ सू०५ अश्रुत्वा केवलिवर्णनम् ७२३ केवलं मनःपर्यवज्ञानमुत्पादयेत्, अस्त्येककः कश्चित् केवलिप्रभृतेः सकाशात् अश्रुत्वाऽपि केवलज्ञानमुत्पादयेदिति भावः। 'अत्थेगइए केवलनाणं नो उप्पाडेज्जा' अस्त्येककः कश्चित् केवलिप्रभृतेः सकाशात् अश्रुत्वा खलु केवलां बोधि नो बुध्येत् , केवलामनगारितां नो प्रव्रजेत , केवलं ब्रह्मचर्यवास नो आवसेत् , केवलेन संयमेन नो संयच्छेत् , केवलेन संवरेण नो संकृणुयात् , केवलमाभिनिवोधिकज्ञानम् , केवलं श्रुतज्ञानम् , केवलमवधिज्ञानम्, केवलं मनःपर्यवज्ञानं नोत्पादयेत् , तथा अस्त्येककः कश्चित् अश्रुत्वा केवलिप्रभृतेः सकाशात् केवलज्ञानं नोत्पादयेदिति भावः ॥ मू० ५ ॥ जीव केवली आदि से विना सुने भी केवल मनापर्यवज्ञान उत्पन्न कर सकता है। कोई एक जीव केवली आदि से विना सुने भी केवलज्ञान उत्पन्न कर सकता है। ( अत्थेगइए केवलनाणं नो उपाडेज्जा) कोई एक जीव केवली आदि से विना सुने केवल बोधि का अनुभव नहीं कर सकता है, केवल अनगारिता को धारण नहीं कर सकता है, केवल ब्रह्मचर्यवास में नहीं रह सकता है केवल संयम से संयमयतना नहीं कर सकता है, केवल संवर से शुभाध्यवसाय वृत्तिरूप संवर नहीं कर सकता है, केवल आभिनिबोधिक ज्ञान उत्पन्न नहीं कर सकता है, केवलश्रुतज्ञान उत्पन्न नहीं कर सकता है केवल अवधिज्ञान उत्पन्न नहीं कर सकता है, केवलमनःपर्यवज्ञान उत्पन्न नहीं कर सकता है तथा केवली आदि से विना सुने कोई जीव केवलज्ञान को उत्पन्न नहीं कर सकता है । सू०५॥
પણ અવધિજ્ઞાન ઉત્પન્ન કરી શકે છે, કેઈક જીવ કેવલી આદિની પાસે શ્રવણ કર્યા વિના પણ મનઃપયજ્ઞાન ઉત્પન્ન કરી શકે છે અને કેઈક જીવ કેવલી આદિની સમીપે શ્રવણ કર્યા વિના કેવળજ્ઞાન પણ ઉત્પન્ન કરી શકે છે, ( अत्थेगइए केवलनाण नो उप्पाडेज्जा) ५२न्तु ।।४ ७१ वal माहिनी સમીપે ધર્મશ્રવણ કર્યા વિના સમ્યગ્દર્શનને અનુભવ કરી શકતું નથી. અણ. ગારાવસ્થા ધારણ કરી શકતું નથી, બ્રહ્મચર્ય વ્રત પાળી શકતો નથી. શુદ્ધ સંયમદ્વારા સંયમની યતના કરી શક્યું નથી, સંવરદ્વારા આવોને નિરોધ કરી શકતો નથી, શુદ્ધ આભિનિધિક જ્ઞાન ઉત્પન્ન કરી શકતા નથી, શ્રતજ્ઞાન ઉત્પન્ન કરી શક્યું નથી, અવધિજ્ઞાન ઉત્પન્ન કરી શકતા નથી, મન:પર્યયજ્ઞાન ઉત્પન્ન કરી શકતું નથી અને કેવળજ્ઞાન પણ ઉત્પન્ન કરી શકતો નથી. સૂપા
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૭
