________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०९ उ०१ सू०१ जम्बूदीपस्वरूपनिरूपणम् ५७९ वर्तते ? सिंस्थितः किमाकारः खलु भदन्त ! जम्बूद्वीपो द्वीपः ? भगवानाह' एवं जंबुद्दीवपन्नत्ती भाणियव्या जाव एवामेव सपुव्यावरेणं जंबुद्दीवे दीवे चोदससलिलासयसहस्सा छप्पन्नं च सहस्सा भवंतीतिमक्खाया' हे गौतम ! एवं वक्ष्यमाणरीत्याऽत्र जम्बूद्वीपप्रज्ञप्तिः भणितव्याः, तथाचोक्तम्-केमहालएणं भंते ! जंबुद्दीवे दीवे, किमागारभावपडोयारे णं भंते ! जंबुद्दीवे दीवे पणत्ते ? गोयमा ! अयं णं जंबुद्दीवे दीवे सव्वदीवसमुदाणं सचन्मंतरए, सबखुड्डाए, बट्टे तेल्लापूयसंठाणसंठिए बट्टे रह चकवालसंठाणसठिए बट्टे, पुक्खरकन्नियासंठाणसंठिए बट्टे, पडिपुन्नचंदसंठाणसंठिए पणत्ते, एगं जोयणस यसहस्सं आयामविक्खंभेणं' दीवे ? किं संठीए णं भंते ! जंबुद्दीवे दीवे ) हे भदन्त ! किस प्रदेश में जम्बूद्वीप नामका द्वीप है ? तथा यह जंबूद्वीप नामका द्वीप कैसे आकार वाला है ? इसके उत्तर में प्रभु ने उनसे कहा ( एवं जंबुद्दीवपन्नत्ती भाणियचा, जाव एवामेव सपुवावरेणं जंबुद्दीचे दीवे चोद्दस सलिलासयसहस्सा छप्पन्नं च सहस्सा भवंतीतिमक्खाया ) हे गौतम ! इस विषय को जानने के लिये यहां जम्बूद्वीपप्रज्ञप्ति का पाठ कहना चाहिये -और वह पाठ यहां "वहां जम्बूद्वीप में पूर्व पश्चिम में १४ वें लाख छप्पनहजार नदियां बहती हैं ” यहां तक का कहना चाहिये-ग्रहण करना चाहिये। इसके पहले का पाठ वहां पर इस प्रकार से है-(के महालए णं भंते ! जंबुद्दीवे दीवे, किमागारभावपडोयारे णं भंते ! जंबुहीवे दीवे पण्णत्ते ? गोयमा! अयं णं जंबुद्दीवे दीवे सव्वदीव समुदाणं सम्भंतरए, सम्वखुड्डाए, वझे, तिल्ल पूयसंठाणसंठिए वट्टे, रहचक्कवाल संठाणसंठिए वहे, पुक्खर कण्णियासंठाणसंठिए वढे, पडिपुण्णचंदसंठाजबुद्दीवे दीवे ? ) 3 महन्त ! यूद्वी५ नमन द्वी५ ४या प्रदेशमा मासा છે? હે ભદન્ત ! જમ્બુદ્વીપને આકાર કે છે?
महावीर प्रसुने। उत्तर-( एव जबुद्दोव पन्नत्ती भाणियव्वा, जाव एवामेव मपुवावरेण जंबुद्दीवे दीवे चोहस्स सलिलासयसहस्सा छप्पन्न च सहसा भव. तीतिमक्खाया" गौतम ! मा विषयतुं समस्त ४थन मूद्री५ प्रतिमा કહ્યા પ્રમાણે સમજવું. જંબુદ્વીપ પ્રજ્ઞપ્તિનું “જબૂદ્વીપમાં પૂર્વ પશ્ચિમે ચૌદ લાખ છપન હજાર નદીઓ વહે છે, ” અહીં સુધીનું કથન ગ્રહણ કરવું જોઈએ. આ
थन। ५ ५५४ त्या नीय प्रमाणे माध्यो छ-( के महालए ण भंते ! जंबुहोवे दीवे ? किमागारभावपडोयारे ण भते! जबुहोवे दीवे पण्णत्ते ? गोयमा! अयं णं जंबुद्दीवे दावे सव्वदीवसमुहाणं सम्भंतरए, सव्वखुड्डाए, बट्टे, तिल्ल पूयसंठाणसंठिए पट्टे, रहचकवालसंठाणसंठिए बट्टे, पुक्खरकण्णिया संठाण
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૭