________________
प्रमैयचन्द्रिका टी० श० ८ उ० १० सू० ६ कर्मप्रकृतिनिरूपणम् ५१५ कस्य जीवस्य प्रदेशा भवन्तीति चेदत्रोच्यते-यतो हि-जीवः केवलिसमुद्घातकाले सर्व लोकाकाशं व्याप्य अवतिष्ठते तस्मात् लोकाकाशप्रदेशप्रमाणास्ते जीव प्रदेशाः सन्तीति भावः।। सू० ५॥
कर्मप्रकृतिवक्तव्यता। पूर्व जीवपदेशाः प्ररूपिताः, तेषां प्रायः कर्मप्रकृतिभिरनुनेतृत्वात् कर्मप्रकृति वक्तव्यतामाह- कइ णं भंते !' इत्यादि ।
म्लम्-कह णं भंते ! कम्मपगडीओपण्णत्ताओ? गोयमा! अट्र कम्मपगडीओ पण्णत्ताओ, तं जहा-नाणावरणिज्जं जाव अंतराइयं, नेरइयाणं भंते ! कइ कम्मपगडीओ पण्णत्ताओ? गोयमा! अट्ट। एवं सयजीवाणं अटू कम्मपगडीओ ठावेयवाओ जाव वेमाणियाणं । नाणावरणिजस्स णं भंते ! कम्मरस केवइया अविभागपलिच्छेया पण्णता?, गोयमा! अणंता अविभागपरिच्छेया पण्णत्ता, नेरइया गंभंते ! णाणावरणिज्जस्स कम्मस्स केवइया अविभागपलिच्छेया पण्णता? गोयमा ! अणंता अविभागपलिच्छेया पण्णत्ता । एवं सवजीवाणंजाव वेमाणिया णं पुच्छा, गोयमा! अणंता अविभागपलिच्छेया पण्णत्ता, एवं जहा णाणावरणिज्जस्त अविभागपलिच्छेया भणियातहा अट्टह वि कम्मपगडीणं भाणियव्वा जाव वेमाणियाणं। एगमेगस्त पणत्ता) जितने लोकाकाश के प्रदेश हैं, एक २ जीव के इतने ही प्रदेश कहे गये हैं। क्यों कि जीव जिस समय केवलि समुद्घात अवस्थामें रह ता है, वह उस समय समस्त लोकाकाश को व्याप्त करलेता है-अतः एक जीव के प्रदेश लोकाकाश के प्रदेशोंके बराबर कहे गये हैं ॥सू०५॥
લા જ એક એક જીવના જીવપ્રદેશ છે. કારણ કે જીવ જ્યારે કેવલિસમુઘાત અવસ્થામાં રહે છે, તે સમયે તે સમસ્ત કાકાશને વ્યાપ્ત કરી લે છે, તેથી એક જીવન જીવપ્રદેશ કાકાશના પ્રદેશની બરાબર કહેવામાં આવ્યા છે. સૂ. ૫
श्री.भगवती सूत्र : ७