________________
२६०
भगवतीसूत्रे चान्तरं जघन्येन एकः समयो भवति सर्वबन्धसम्बन्धीति तात्पर्यम् एवं देशबन्धकोमृतः उत्पन्नश्च त्रयस्त्रिंशत्सागरोपमायुःसर्वार्थसिद्धादौ, ततश्च च्युत्वा त्रिसमयेन विग्रहेण औदारिकशरीरी सम्पन्नः, तत्र च विग्रहस्य समयद्वयेऽनाहारकस्तृतीये च समये सर्वबन्धकः ततो देशबन्धको जातः, एवश्च देशबन्धस्य चोत्कपेण अन्तरं त्रिसमयाधिकानि त्रयस्त्रिंशत्सागरोपमाणि भवतीति भावः, उक्तरीत्यौदारिकशरीरबन्धस्य सामान्यतोऽन्तरमुक्त्वाऽथ विशेषतस्तस्य तदाह'एगिदियओरालिय० पुच्छा' गौतमः पृच्छति-हे भदन्त ! एकेन्द्रियौदारिक० पृच्छा तथा च एकेन्द्रियौदारिकशरीरवन्धान्तरं कालतः कियच्चिर भवतीति प्रश्नः, का अन्तर जघन्य से एक समय का होता है इसी तरह से कोई देशबंधक जीव मरा और ३३ सागरोपमप्रमाण वाले सर्वार्थसिद्ध आदि स्थानों में देव आदि की पर्याय से वह उत्पन्न हो गया वहां की आयु. स्थिति समाप्त कर फिर वह वहां से च्युत हुआ और तीन समय युक्त मोडेवाली गति से वह औदारिक शरीर वाला हुआ वह विग्रह के दो समयों में अनाहारक रहा और तृतीय समय में वह सर्वबंधक हो गया बाद में देशबंधक बन गया। इस तरह देशबंध देशबंध का उत्कृष्ट अन्तर-अन्तराल तीन समय अधिक ३३ सागरोपम का आता है। उक्तरीति के अनुसार औदारिक शरीर बंध का सामान्य से अन्तराल प्ररूपित करके अब सूत्रकार इसी अन्तराल को विशेषरूप से कहते हैं -इसमें गौतम ने प्रभु से ऐसा पूछ। है-(एगिदिय ओरालिय पुच्छा ) हे (ઓછામાં ઓછું) અંતર એક સમયનું હોય છે. એ જ પ્રમાણે કઈ દેશબંધક જીવ મરણ પામીને ૩૩ સાગરોપમ પ્રમાણવાળા સર્વાર્થસિદ્ધ આદિ સ્થાનમાં દેવ આદિની પર્યાયમાં ઉત્પન્ન થઈ ગયે, પછી ત્યાંની આયુસ્થિતિ સમાપ્ત કરીને તે ત્યાંથી ચ્યવીને ત્રણ સમયયુક્ત વકગતિથી તે ઔદારિક શરીરવાળે બ. વિગ્રહના એ સમયમાં તે અનાહારક રહ્યો અને ત્રીજા સમયમાં તે સર્વબંધક થઈ ગયા અને ત્યારબાદ દેશબંધક થઈ ગયે. આ રીતે તે બને દેશબંધનું ઉત્કૃષ્ટ અંતર ૩૩ સાગરોપમ કરતાં ત્રણ અધિક સમય પ્રમાણુ આવી જાય છે. આ રીતે દારિક શરીર બંધનું સામાન્યતઃ અંતર (અંતરાલ) પ્રરૂપિત કરીને હવે સૂત્રકાર એ જ અંતરનું વિશેષરૂપે પ્રતિપાદન કરે છે
गौतम स्वामी महावीर प्रभुने सेवा प्रश्न पूछे छे , “ एगिदिय ओरालिय पुच्छा " 3 महन्त ! मेन्द्रिय ७१ मोहरि शरीरना मनुं तर કાળની અપેક્ષાએ કેટલું છે ?
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૭
