________________
प्रमैयचन्द्रिका टीका श० ८ उ० ८ सू० ६ सूर्यनिरूपणम् जीवाभिगमे तहेव निरवसेसं जाव उक्कोसेणं छम्मासा । बहिया णं भंते ! माणुसुत्तरस्स जहा जीवाभिगमे जाव इंदट्ठाणे णं भंते! केवइयं कालं उववाएणं विरहिए पन्नत्ते? गोयमा? जहण्णेणं एक समयं, उक्कोसेणं छम्मासा, सेवं भंते ? सेवं भंते ? ति ॥सू०६॥
अट्ठमसए अट्ठमो उद्देसो समत्तो ॥८-८॥ छाया-जम्बूद्वीपे खलु भदन्त ! द्वीपे सूयौं उद्गमनमुहूर्ते दूरे च,मूले च दृश्येते, मध्यान्तिकमुहूर्ते मूळे च दूरे च दृश्येते, अस्तमनमुहूर्ते दूरे च मूले च दृश्येते ? हन्त, गौतम ! जम्बूद्वीपे खलु द्वीपे सूर्या उद्गमनमुहूर्ते, दूरे च, तदेव यावत्-अस्तमनमुहूर्ते दूरे च मूले च दृश्यते । जम्बूद्वीपे खलु भदन्त ! द्वीपे सूर्या उद्गमनमुहूर्ते
उष्णपरीषह के हेतुभूत सूर्य की वक्तव्यता'जंबुद्दीवे णं भंते ! दीवे सूरिया उगमणमुहुत्तंसि' इत्यादि।
सूत्रार्थ-(जंबुद्दीवे णं भंते ! दीवे सूरिया उग्गमणमुहत्तसि दूरे य मूले य दिसंति ) हे भदन्त ! जम्बूद्वीप नामके द्वीपमें दो सूर्य उद्य होनेके समयमें दूर होने पर भी मूलमें-पासमें दिखते हैं (मज्झंतिय मुहुत्तसि मूले य, दूरे य, दीसंति ) मध्यान्हकालमें पास होने पर भी दूर दिखते हैं (अस्थमणमुहुत्तंसि दूरे य मूले य दीसंति) तथा अस्त होने के समय दूर होने पर भी पास में दिखते हैं ? (हंना गोयमा! जंबुद्दीवे णं सूरिया उग्गमणमुहुत्तंसि दूरे य, तं चेव जाव अस्थमणमुहुत्तंसि दूरेय मूले य दीसति) हां गौतम ! जंबूदीप नामके द्वीप में दो
ઉણપરીષહના કારણરૂપ સૂર્યની વક્તવ્યતા– (जबुद्दीवेणं भंते ! दीवे सूरिया उग्गमणमुहुत्तंसि दूरे य मूले य दीसंति ) હે ભદન્ત ! જમ્બુદ્વીપ નામના દ્વીપમાં બે સૂર્યો ઉદય થવાને સમયે દૂર હોવા छतi भूमी (पास) माय छ, ( मज्झतिय मुहुत्तनि मूले य दरे य दिसंति ) मध्याइनाणे पासे डा। छतां ५५ ६२ हेमाय छ, ( अत्थमणमुहुतसि दूरे य मूले य दीसंति) सने मस्त थवाने समये २ वा छतां ५Y शुं पासे पाय छ ?
(हता, गोयमा ! जबूहीवेणं दीवे सूरिया उग्गमणमुहुत्तसि दूरे य तचेष जाव अत्थमणमुहुत्तंसि दूरे य मूले य दीसंति ) , गौतम ! दीप नामना
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૭